Được đặt cho cái tên "lẩu phân bò" bởi màu sắc và hương vị "nặng mùi" giống như chất thải gia súc nhưng thực chất nguyên liệu để làm nên món lẩu này lại là dịch dạ dày bò thấm cùng các loại thuốc bắc và hương liệu, tạo nên hương vị độc đáo đặc trưng.
Khi nhắc tới phân bò có lẽ ai cũng chỉ hình dung ra một thứ chất thải gia súc nặng mùi và mất vệ sinh. Vì vậy chắc chắn sẽ có không ít người phải giật mình khi biết đây lại chính là nguyên liệu làm nên món ăn đặc sản của người dân Đài Châu, tỉnh Quý Châu (Trung Quốc) – món lẩu phân bò. Ở đây, loại lẩu có một không hai này được coi là món thượng hạng và thường chỉ được ăn vào dịp Tết.
Khi nhắc tới phân bò có lẽ ai cũng chỉ hình dung ra một thứ chất thải gia súc nặng mùi và mất vệ sinh. Vì vậy chắc chắn sẽ có không ít người phải giật mình khi biết đây lại chính là nguyên liệu làm nên món ăn đặc sản của người dân Đài Châu, tỉnh Quý Châu (Trung Quốc) – món lẩu phân bò. Ở đây, loại lẩu có một không hai này được coi là món thượng hạng và thường chỉ được ăn vào dịp Tết.
Bò được mổ ra để lấy phần thức ăn chưa tiêu hóa hết trong dạ dày và ruột non. Ảnh: Xinhuanet
Trước khi mổ, bò được cho ăn cỏ tươi
Trước khi mổ từ 1 đến 2 ngày, bò được cho ăn no cỏ tươi trộn cùng các loại thảo dược khác như thạch xương bồ, hoắc hương, xuyên khung... Sau khi giết thịt, người ta lấy lượng thức ăn chưa tiêu hóa hết trong dạ dày và ruột non của bò ra, vắt lấy dung dịch màu xanh sền sệt dùng làm nước lẩu. Khi chế biến, nước lẩu được cho thêm mật bò và gia vị. Bỏ tất cả vào nồi, đun nhỏ lửa trong khoảng 3h là có thể thưởng thức.
Thực tế, thứ nguyên liệu trông giống phân bò này được gọi là bách thảo thang – dịch tiết ra từ thức ăn chưa tiêu hóa hết. Một nồi lẩu phân bò chỉ ngon khi nước dùng màu xanh ngả vàng, vị hơi đắng và mùi hương nồng đậm đặc trưng.
Tùy theo khẩu vị mà mỗi gia đình sẽ có một kiểu chế biến khác nhau, nhưng đều rất cầu kỳ và tốn công từ khâu chọn bò cho đến cách nêm nếm gia vị. Bò được chọn phải là những con khỏe mạnh và ăn cỏ tươi 100% chứ không phải thức ăn gia súc chế biến sẵn. Chỉ có vậy người ta mới có được nồi bách thảo thang sánh sệt tuyệt vời làm nước dùng cho món ăn độc đáo này.
Ngửi mùi giống phân bò, ăn có vị đắng
Nước lẩu trước khi đun lên có mùi cỏ thối. Khi ăn, mọi người cho thêm thịt bò và những nguyên liệu khác vào nồi, vừa nhúng vừa xì xụp húp, lúc này hương vị chuyển sang mùi phân bò đặc trưng. Khi mới thưởng thức những miếng đầu tiên, thực khách sẽ thấy vị hơi đắng, nhưng càng ăn lại càng cảm thấy vị ngọt và hương thơm hậu vị rất hấp dẫn nhờ các vị thuốc thạch xương bồ, hoắc hương, xuyên khung...
Đối với người dân Quý Châu, lẩu phân bò là món ăn thượng hạng chỉ được dùng để thiết đãi khách quý và trong dịp lễ tết lớn. Ảnh: Tiandi
Công dụng của bách thảo thang
Vị chủ quán một nhà hàng chuyên phục vụ lẩu phân bò nổi tiếng Quý Châu cho biết, món ăn này không những rất tốt cho dạ dày mà còn có công dụng tiêu nhiệt, kích thích tiêu hóa. Tương truyền, khi xưa có một người đàn ông ở Quý Châu thường xuyên bị tiêu chảy, đau bụng, uống đủ các loại thuốc mà không có tiến triển. Tình cờ một lần ông phát hiện trâu bò trong nhà ăn các loại thảo dược và thuốc bắc đều rất khỏe mạnh, vì vậy đã thử ăn bách thảo thang.
Thần kỳ là sau khi ăn vài lần thì thấy không còn các triệu chứng đau bụng tiêu chảy nữa, sức khỏe cũng hồi phục rất tốt. Cứ thế công dụng kỳ diệu của bách thảo thang được lan truyền rộng rãi và người dân ở đây bắt đầu làm theo, dần dần biến tấu trong nguyên liệu và cách chế biến cho phù hợp hơn với khẩu vị của mình. Kể từ đó, lẩu phân bò được người dân Quý Châu lưu truyền từ đời này sang đời khác, trở thành món ăn hảo hạng, độc đáo dùng để thiết đãi khách quý và những dịp lễ Tết lớn ở nơi đây.
Nhà khoa học tiết lộ
Sau khi nghiên cứu món ăn có một không hai này, các nhà khoa học cho biết bò là động vật nhai lại, thường ăn cỏ tươi. Ban đầu thức ăn chưa nhai kỹ đi vào dạ tổ ong cùng với một lượng lớn vi sinh vật. Sau khi ngừng ăn, lượng thức ăn chưa tiêu hóa hết được ợ lên để nhai tiếp. Trong quá trình này, thức ăn trộn lẫn với nước bọt và dịch dạ dày, đây chính là thứ dung dịch mà người Quý Châu gọi là "bách thảo thang".
Lẩu phân bò là món ăn khoái khẩu độc đáo của Quý Châu nhưng do những e ngại về vấn đề vệ sinh và cảm quan nên không phải ai cũng "có gan" thưởng thức, nhất là đối với du khách.
Tác giả bài viết: Ngọc Mai
