Ở khu vực Duyên hải Nam Trung Bộ có rất nhiều ghềnh đá. Tuy nhiên, không nơi đâu quyến rũ, hoang sơ như ghềnh Đá Đĩa ở Phú Yên. Tên gọi ngộ nghĩnh của ghềnh Đá Đĩa phần nào giúp du khách mường tượng ra cảnh quan nơi đây.
Ghềnh là một kiệt tác hoàn hảo được thiên nhiên ban tặng, thuộc thôn 6, xã An Ninh Đông, huyện Tuy An, có chiều rộng 50m và trải dài hơn 2.000m.
Theo nhiều nghiên cứu khoa học thì ghềnh Đá Đĩa là loại đá bazan, xưa kia được hình thành trong quá trình hoạt động của núi lửa vùng cao nguyên Vân Hòa (Sơn Hòa) cách vị trí ghềnh Đá Đĩa hiện nay khoảng 30km theo đường chim bay. Núi lửa này hoạt động cách nay khoảng gần 200 triệu năm, nham thạch phun từ miệng núi lửa ra sát biển, bất ngờ gặp nước biển lạnh nên lập tức bị đông cứng lại, đồng thời xảy ra hiện tượng ứng lưu, tạo sự rạn nứt toàn bộ khối thạch khổng lồ. Đá bị nứt theo mạch dọc tạo thành những cột thẳng đứng hoặc xiên ngang, đồng thời lại có những đường nứt ngang cắt các cột đá thành nhiều khúc.
Tuy nhiên, danh thắng này cũng có nhiều truyền thuyết ly kỳ. Chẳng hạn như ngày xưa, nơi đây có đôi vợ chồng rất giàu có. Tuy vậy, người vợ không may chết sớm trong khi chưa kịp sinh một mụn con nào cả. Sau khi vợ chết, người chồng lấy rất nhiều tài sản ban phát cho dân nghèo. Phần còn lại ông đã cất vào kho cạnh bờ biển (tức ghềnh Đá Đĩa ngày nay) và đi tu. Sau đó ông đã qua đời mà chưa sử dụng hết số của cải còn cất dấu.
Biết được số của cải to lớn này đang được cất giấu ở gần bờ biển nên những kẻ tham lam đã dùng nhiều cách để chiếm đoạt. Nhưng sau nhiều tháng chúng vẫn không xâm nhập được vào chỗ cất giấu tài sản nên chúng đã chất củi đốt cháy nơi này. Lửa đang cháy bỗng xảy ra cơn gió xoáy như vòi rồng cuốn những kẻ đứng chung quanh kho bạc mất hút lên không trung và phát ra một tiếng nổ kinh hoàng. Sáng hôm sau, người dân khu vực này kéo nhau ra phía bờ biển, thì phát hiện kho bạc của người nhà giàu nọ không còn nữa mà chỉ thấy những phiến đá to hình lục giác xếp chồng lên nhau thành từng cột ngay ngắn, cao thấp khác nhau…
Ngày nay, có dịp đến ghềnh Đá Đĩa, du khách được tận hưởng nét hoang sơ, thanh bình, trong trẻo. Ghềnh hướng ra biển, mang theo cả niềm lưu luyến trên những chiếc tàu đánh cá, tàu du lịch. Vào buổi trưa, khi ánh mặt trời đượm sắc màu rọi xuống biển, nhờ sự giao thoa ánh sáng, những tia nắng phản chiếu khiến cho ghềnh như những viên kim cương đen lấp lánh. Ghềnh Đá Đĩa nửa nổi nửa chìm trong sóng biển, được sóng mài dũa quanh năm trở nên láng mịn như những cô nàng cá tính xứ châu Phi.
Cạnh ghềnh còn có một bãi cát trắng mịn hình lưỡi liềm, dài khoảng 3km, là bãi tắm tuyệt vời khiến du khách không thể bỏ qua.
Tác giả bài viết: Nguyễn Hoàng Duy
