Độc đáo phiên chợ ném cà chua cầu may đầu năm ở Thanh Hóa

Chợ Chuộng họp trên bãi đất trống rộng bằng một sân bóng đá, một bên là dòng sông Hoàng lượn quanh. Sáng sớm tinh sương, mọi bước chân từ các ngả đường đều đổ dồn về chợ Chuộng, kẻ mua người bán tấp nập một khúc sông.

Trước đây, người ta quan niệm rằng chợ Chuộng là nơi đánh nhau để giải quyết mâu thuẫn, ân oán của năm cũ. Tất cả hiềm khích phải giải quyết ở phiên chợ Chuộng và xóa bỏ hết sau khi chợ tan để mọi người có một năm mới thuận hòa, đoàn kết.Cũng vì thế mà cái tên “chợ Choảng” là cái tên khác luôn song hành cùng cái tên chợ Chuộng.

Cái tên chợ Choảng đã hàm ý về một phiên chợ tiềm ẩn chứa yếu tố bạo lực. Người dân cho rằng, năm nào ở chợ có đánh nhau, ẩu đả thì năm đó làm ăn thuận lợi, mùa màng bội thu, càng đánh nhau lớn, càng làm ăn phát đạt. Do mang theo tâm lí đến chợ để được đánh nhau, có đánh nhau mới có may mắn cả năm nên cảnh ẩu đả giữa những người đến chợ năm nào cũng có.

Tuy nhiên, dưới sự quản lý của chính quyền, những năm gần đây các vụ ẩu đả tại chợ Chuộng giảm rõ rệt.

Người dân đổ đến chợ Chuộng vui Tết - Ảnh: Thanh Hoàng

Phổ biến và được chờ đợi nhất tại phiên chợ độc đáo này vẫn là những màn cầu may được “ngỏ lời” bằng hành động ném cà chua vào người đến tham dự chợ. Người ta quan niệm cà chua màu đỏ, ném nhau là như hành động mừng tuổi “cái đỏ” (điều tốt lành) đầu xuân. Chủ yếu việc ném cà chua được diễn ra giữa các nhóm thanh niêm nam nữ với nhau như một sự bày tỏ tình cảm quý mến nhau.

Chợ họp dưới bãi đất trống, bao quanh là các triền đê. Những màn “mưa cà chua” từ trên đê xuống chợ luôn tạo ra những tiếng vỗ tay, reo hò khoái trá. Người ném trúng đích cũng vui mà người bị ném cũng hồ hởi không kém.

Thi thoảng, từng tốp nam thanh nữ tú lại lao vào nhau mà ẩu đả giả vờ, họ “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay” vào người bạn cùng lứa trong làng, trong xã. Kẻ thua là kẻ chịu nhảy xuống sông Hoàng tháo thân trong cái tiết se lạnh đầu năm.

Mỗi khi có người chịu nhảy xuống sông tháo chạy là màn ẩu đả đó dừng lại, cả khu chợ được một phen nói cười, bình luận rôm rả, tiếng vỗ tay không ngớt trên các triền đê. Phiên chợ tiếp diễn với tiếng hò reo, nô đùa, khung cảnh náo động làm bừng lên không khí của những ngày đầu năm mới.

Người ta đem đến chợ bán những sản vật nông nghiệp trong vùng, dễ bắt gặp nhất là gà giống, vịt giống, khoai lang, cà chua, táo, rau quả và các loại bánh chế biến từ bột gạo như: bánh cuốn, bánh răng bừa, bánh đa…

Bánh đa đỏ được bán tại phiên chợ vì được tin sẽ đem lại may mắn cho người mua. - Ảnh: Thanh Hoàng

Cả người bán và người mua đều đến chợ với tâm lý việc mua - bán chủ yếu là để “mở hàng” cho một năm, để lấy may mắn chứ không nhằm mục đích kinh doanh. Chính vì lẽ đó mà kẻ bán cũng chẳng để ý việc đòi thách giá bán, người mua thì luôn thuận lòng, hồ hởi rút tiền thanh toán món hàng mình ưa thích.

Tại chợ Chuộng, những món hàng hóa có màu đỏ xem ra được người mua ưa thích bởi người ta quan niệm màu đỏ gắn liền với sự may mắn. Cũng vì thế mà các điểm bán cà chua chín, bánh đa gấc, bóng bay (màu đỏ)… luôn là những điểm đông người mua và thường “cháy hàng” trước tiên.

Chợ Chuộng kết thức vào khoảng 11 giờ trưa cùng ngày, món hàng mà có lẽ ai tham gia phiên chợ cũng có thể mang về đó là tâm niệm “Một năm mới may mắn đang chờ đón”.