Shirouo còn được gọi là Odorigui, trong tiếng Nhật có nghĩa là “nhảy múa khi được ăn". Nó có tên gọi đầy đủ là Shirouo no Odorigui, là một món ăn trong ẩm thực Nhật Bản được chế biến từ những con cá hoặc hải sản còn sống.

Shirouo dùng để miêu tả loại cá nhỏ, thân gần như trong suốt hoàn toàn. Ảnh: Blogspot

Shirouo dùng để miêu tả chung cho loại cá nhỏ, thân gần như trong suốt hoàn toàn. Tuy nhiên, ở các vùng khác nhau người Nhật lại sử dụng các loại cá khác nhau cho món ăn này. Nếu như ở Iwakuni (tỉnh Yamaguchi), loại Shirouo được ăn là cá trắng nhỏ thì ở Fukuoka, người ta lại dùng nguyên liệu là cá bống đá.

Tương truyền, ở thời Edo cách đây hơn 300 năm, lũ lụt vào mùa xuân thường gây thiệt hại rất lớn cho mùa màng tại Fukuoka cũng như vùng phía nam Nhật Bản. Vì vậy, địa chủ (daimyo) ở đây đã thuê nông dân các làng lân cận dọn dẹp vệ sinh sau thiên tai. Để cảm ơn, daimyo tặng những người nông dân này vài thùng rượu sake để họ uống ngay trên bờ sông. Trong khi uống, họ dùng tay túm lấy con cá nhỏ dưới nước và cho luôn vào miệng. Từ đó bắt đầu truyền thống ăn Shirouo tại Fukuoka và dần phổ biến ở nhiều địa phương Nhật Bản.

Bên cạnh đó, cũng có một lý giải khác về nguồn gốc món Shirouo. Cách đây 300 năm, vùng phía nam Nhật Bản được gọi là Tsukushi. Nếu đánh vần theo chữ Hiragana, nó gần giống như chữ Shirouo - loại cá có rất nhiều ở khu vực này. Vì vậy đây là lý do món Shirouo no Odorigui bắt nguồn từ đây.

Những con cá nhỏ liên tục "nhảy múa" khi được thả vào trong hỗn hợp trứng cút sống trộn giấm sẽ càng làm tăng cảm giác hứng thú cho thực khách. Ảnh: Ringring

Do đặc trưng của món là ăn sống nên cách thưởng thức món Shirouo no Odorigui cũng có phần đặc biệt. Người ta đựng cá Shirouo trong một bát lớn có chứa ít nước, sau đó chuẩn bị thêm một quả trứng cút sống và chút giấm. Khi ăn, thực khách đập trứng và trộn đều cùng một ít giấm rồi thả cá vào. Người ta cho rằng giấm làm cho cá bị tê liệt và ngất tạm thời, tuy nhiên thực tế thì những con cá gặp giấm sẽ bị xót và liên tục "nhảy múa" mạnh hơn bình thường. Trong lúc đó, thực khách dùng đũa gắp cá bỏ vào miệng và để cho chúng mặc sức giãy giụa trong miệng. Có lẽ, chính điều này làm tăng cảm giác hứng thú cho người thưởng thức.

Điều thú vị là bất kỳ ai thưởng thức món ăn này đều có câu hỏi tương tự là nuốt hay không nuốt. Nhiều người thường nhai những con cá nhỏ, tuy nhiên cách thưởng thức món Shirouo no Odorigui thực thụ phải là nuốt sống và uống cùng với rượu sochu. Khi đó, cảm giác những con cá "bơi tung tăng" trong dạ dày sẽ khiến cho bất cứ ai có cơ hội được thưởng thức đều phải bất ngờ và thích thú. Và đây cũng chính là điểm độc đáo, khiến Shirouo no Odorigui trở thành món ăn đặc sản chỉ có ở Nhật Bản.

Shirouo no Odorigui chỉ ngon nhất khi được nuốt sống và thưởng thức cùng rượu sochu. Ảnh: Animus

Cá Shirouo chỉ có vào mùa xuân, do vậy khi người Nhật thưởng thức món ăn này cũng là lúc báo hiệu mùa đông lạnh giá kết thúc. Ở Nhật Bản, có nhiều nhà hàng phục vụ Shirouo no Odorigui chỉ mở cửa trong mùa có cá Shirouo. Những nhà hàng này dường như chỉ tồn tại như mùa xuân và sẽ được tháo dỡ vào cuối mùa Shirouo hằng năm.