Hoa súng có nguồn gốc từ Ấn Độ, sống ở khu vực ao, hồ, đầm lầy. Lá hoa súng có dạng hình tròn và nổi trên mặt nước. Khi đến mùa trổ hoa, thân cây sẽ vươn lên cao và bung nở những cánh hoa tim tím cả một góc trời.

Hoa súng hiện nay có rất nhiều loại với đầy đủ màu sắc như súng trắng, súng tím, súng xanh… trong đó loài hoa súng phổ biến nhất vẫn là súng tím, được trồng khắp mọi nơi trên bản đồ hình chữ S.

Hoa súng An Giang vào vụ thu hoạch. Ảnh: Proudtobechefs.

Cứ mỗi độ thu về, người ta lại rủ nhau đi ra đồng ngắm bông súng nở hoặc hái cây súng về nấu một nồi canh chua hoa súng ngon đúng điệu. Từ Nam chí Bắc, hoa súng mang một vẻ đẹp bình dị, rất đỗi thân thương.

Theo kinh nghiệm dân gian, loài hoa này đặc biệt dễ trồng. Chỉ cần gieo hạt hoa xuống, đợi một vài cơn mưa tới là hoa súng theo đất dưới sình mọc lên. Mưa càng nhiều thì hoa súng càng dài cọng, thân mềm mại, tươi non. Đặc biệt, nước dâng lên cao bao nhiêu thì hoa súng cao lên bấy nhiêu. Chẳng thế mà có khi hoa súng dài hơn cả mét là chuyện bình thường.

Hoa súng thường nở rộ vào mùa thu, thời điểm từ tháng 9 đến 11, lúc miền Đồng bằng Sông Cửu Long vào mùa nước nổi. Hoa nở rực rỡ và đẹp nhất vào buổi sáng. Vì thế nếu muốn chiêm ngưỡng trọn vẹn vẻ đẹp mùa hoa súng, bạn nên đi từ lúc sáng sớm để ngắm nhìn những nụ hoa còn ướt đẫm sương đêm nhưng vẫn hé nụ cười tươi như một lời chào buổi sáng.

Hoa súng vàng. Ảnh: Bá Tử Kinh.

Vào mùa này, khi về các tỉnh miền Tây miệt Đồng Tháp, An Giang… du khách sẽ bắt gặp những cánh đồng hoa súng nở rộ cả một góc trời. Ở miền Tây, du khách có thể tìm ngắm hoa súng ở những vùng đầm lầy như rừng tràm Trà Sư, rừng tràm Tân Lập, Búng Bình Thiên… Đến đây, du khách sẽ được ngồi trên những chiếc xuồng, chèo đi khắp vùng đầm lầy để tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp giản dị nhưng đầy tinh khôi của loài hoa súng. Giữa nền trời xanh thẳm, giữa bốn bề nước nổi bao la, hình ảnh hoa súng hiện lên càng điểm tô thêm cho vẻ đẹp ngọt ngào của miền sông nước.

Nhiều năm trước lũ về đều đặn, đa phần hoa súng mọc tự nhiên và thân phát triển theo con nước. Những năm gần đây do lũ ít hoặc lũ không về nên người dần phải trồng vừa để có hoa súng bán kiếm thêm thu nhập, vừa có cái để ăn mà còn giúp làm đẹp thêm cho quang cảnh miền Tây khi mùa thu đến.

Hoa súng phổ biến ở miệt này thường được gọi là súng “ta” có màu tím đỏ, thân mập mạp và mềm. Hoa súng đâu chỉ mọc hoặc được trồng để cho đẹp, mà thân hoa còn là một loại rau không thể thiếu trong những món ăn đặc sản của người miền Tây.

Đầu tiên có thể kể đến đó là món lẩu. Bất kể lẩu chua, lẩu mắm, lẩu Thái… hay lẩu gì, thì trong phần rau sống ăn kèm luôn có mặt của cọng hoa súng. Vị giòn xen lẫn chút ngọt thanh của hoa súng khi nhúng vào nồi nước lẩu, chấm thêm chút nước mắm ớt thì quả là không có sơn hào hải vị nào có thể sánh bằng. Hoa súng, loài hoa dân dã thôi nhưng không thể nào thiếu được trong đời sống vật chất cũng như tinh thần của người Nam Bộ.

Nếu như ở miền Nam, du khách dễ dàng bắt gặp những cánh đồng hoa súng thì ở miền Bắc, có một địa điểm trồng rất nhiều hoa súng mà bạn không nên bỏ qua. Đó chính là suối Yến nằm trong khu di tích thắng cảnh chùa Hương (huyện Mỹ Đức, Hà Nội). Suối Yến mùa súng nở hoa mang một vẻ đẹp lãng đãng, thơ mộng và có chút gì đó mờ ảo.

Nếu như vẻ đẹp của hoa súng miền Tây mang dáng dấp gần gũi hơi thở cuộc sống, thì hoa súng ở suối Yến lại mang một vẻ đẹp tĩnh tại, rất đỗi nên thơ. Thời điểm tháng 10-11 là lúc hoa súng nở rộ nhất. Chậm rãi chèo thuyền theo dòng nước mát trong, du khách sẽ được thỏa thích ngắm nhìn những bông hoa súng nở rộ tràn trề, nghiêng mình soi bóng bên dòng nước xanh trong vắt.

Chèo thuyền ngắm hoa súng ở Suối Yến. Ảnh: Hung Lekima

Ven bờ, những hàng cây trụi lá đứng ngẩn ngơ, dưới nước những bông súng sắc hồng sắc tím lặng lẽ khoe sắc mang đến một vẻ đẹp đến nao lòng, làm xao xuyến trái tim biết bao chàng lữ khách. Để ngắm tận mắt vẻ đẹp hoa súng, để thu vào máy ảnh những khoảnh khắc đẹp nhất của loài hoa này, du khách có thể thuê thuyền đi dọc suối Yến, khoảng 150.000 đồng/thuyền.

Tiết trời đã dần chuyển sang thu, mùa hoa súng sắp vào những ngày rực nở. Nếu yêu thích loài hoa dân dã nhưng đẹp tự nhiên này, du khách hãy chuẩn bị cho mình một hành trình về miền Tây hay đến chùa Hương để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của loài hoa này.