Chợ vùng cao Quản Bạ (Hà Giang) được coi là phiên chợ độc đáo của mảnh đất địa đầu tổ quốc. Nếu đã có dịp ghé thăm chợ phiên Quản Bạ hay chợ phiên ở các huyện vùng cao của tỉnh Hà Giang thì chắc hẳn bạn sẽ... chẳng muốn về. Những nét đặc sắc trong một phiên chợ tuy dân dã nhưng níu chân bao người ở lại.
Chợ phiên họp từ khoảng 5h sáng cho đến 3 - 4h chiều thì tan. Bà con các bản làng từ núi cao nô nức xuống chợ. Từ tờ mờ sáng đã thấy bóng người bóng ngựa xa xa. Người đi xe máy đến chợ, kẻ dắt ngựa, đi bộ, người đi theo gia đình, đi cùng bạn bè, hay cùng chồng cùng con xuống chợ.
Phiên chợ họp định kỳ mỗi tuần một lần vào ngày chủ nhật, ai có gì thì đem thứ ấy ra bán. Có lẽ những món hàng được bán nhiều nhất ở đây là rượu ngô, lợn cắp nách…
Ở Hà Giang chủ yếu có các dân tộc như: Tày, Mông, Dao, Lô Lô, Nùng, La Chí… Đến phiên, bao sắc váy, áo của các mẹ, các chị, các em gái háo hức kéo nhau xuống chợ. Các thiếu nữ xúng xính trong những bộ váy truyền thống sặc sỡ, tay cầm ô, lưng gùi quẩy tấu, các chàng trai thì mang gà, cắp lợn, dắt bò… Các ông bố, bà mẹ thì đưa con đi theo. Những người đàn ông trung tuổi không quên xuống chợ ăn thắng cố, làm đôi ba chén rượu.
Những phiên chợ ở các xã có thể mỗi tuần họp 2 ngày. Thậm chí, có cả những phiên chợ “lùi”, cứ 6 ngày họp 1 lần như chợ Phố Cáo (huyện Đồng Văn), chợ Lũng Phìn (huyện Đồng Văn) chỉ họp vào các ngày Dần và ngày Thân, chợ Xà Phìn họp vào ngày Tỵ và ngày Hợi, chợ Tráng Kìm (huyện Quản Bạ) họp vào ngày Mùi và ngày Sửu…
Gian hàng thổ cẩm đầy màu sắc phong phú có lẽ là điểm thú vị nhất của chợ với biết bao thiếu nữ má hồng tất bật ra vào lựa đồ. Điểm đặc biệt hơn.những người chủ của gian hàng này lại là cánh đàn ông đang thoăn thoắt đôi tay dệt vải.
Chợ ở đây cũng rất đơn sơ, mỗi gian hàng chỉ là chiếc lán nhỏ được dựng lên bằng gỗ, tre, nứa và lợp bằng lá cọ, hay đơn giản là căng mảnh bạt lên. Phía ngoài cổng, người ta chỉ kiếm một chỗ ngồi, để hàng hóa trước mặt và chờ người đến mua.
Cuộc sống ngày càng phát triển, chợ ở Hà Giang hôm nay cũng có nhiều đổi thay, nhưng những phiên chợ vùng cao vẫn mãi là nét đẹp của mảnh đất nơi địa đầu của tổ quốc, là nét sinh hoạt văn hóa không thể thiếu trong đời sống của người dân vùng cao nơi đây.
Tác giả bài viết: Trần Huyền - Ảnh: Phạm Tuấn