Khách du lịch tham quan Sơn Trà.

Chủ trương và định hướng bảo tồn và phát triển Sơn Trà đã có nhưng để khai thác tiềm năng của Sơn Trà không phải chỉ đơn thuần là du lịch thuần túy mà nó còn là sự phát triển mang tính hài hòa giữa bảo tồn thiên nhiên, động thực vật, cảnh quan với sự phát triển các dự án du lịch phù hợp, đồng thời phải đảm bảo các yếu tố về an ninh quốc phòng. Hài hòa được các yếu tố đó thì Sơn Trà mới được bảo tồn và phát triển một cách đúng nghĩa.

Mấu chốt của "câu chuyện Sơn Trà" mà dư luận đang quan tâm hiện nay là quản lý, khai thác hợp lý tiềm năng của Sơn Trà trên cơ sở một tầm nhìn dài hạn, mang tính chiến lược và khoa học, phù hợp với tiềm năng và yêu cầu thực tế phát triển. Một bài toán không dễ nhưng không phải không có lời giải được nếu có bước đi đúng, có bước đi mang tính chiến lược, khoa học. Làm sao để khai thác, phát triển mà vẫn giữ cho Sơn Trà bản sắc riêng có luôn hiền hòa, tươi xanh đồng thời là khu du lịch sinh thái tầm cỡ quốc gia là một mục tiêu của phải hướng đến của những ai yêu quý Sơn Trà nói riêng và Đà Nẵng nói chung.

Quay lại Sơn Trà trước đây và hiện nay, khách quan mà nhìn nhận, rừng Sơn Trà được quản lý và bảo vệ rất tốt, hầu như không xảy ra những vụ cháy rừng dù là quy mô nhỏ, động vật quý hiếm đặc biệt là Vọoc chà vá chân nâu vẫn được duy trì đàn và có xu hướng phát triển. Duy nhất có một vụ săn bắt Voọc, thủ phạm đã bị truy tố và xử tù, nếu so sánh với các địa phương khác thì Đà Nẵng bảo vệ Vọoc tốt nhất.

Một số vụ vi phạm về lấn chiếm đất rừng, xây dựng trái phép trên đất rừng cũng được phát hiện và xử lý. Các dự án đã triển khai đã rất quan tâm đến việc duy trì và bảo tồn cảnh quan, điển hình như khu nghỉ dưỡng Intercontinental Danang Sun Peninsula, nhà thiết kế đã nghiên cứu rất kỹ để xây dựng nên một khu nghỉ dưỡng tầm cỡ thế giới, được chọn là địa điểm tổ chức Tuần lễ Cấp cao APEC 2017, một công trình hài hòa với thiên nhiên, nơi du khách có thể ngắm voọc nô giỡn từ ban công của khu nghỉ dưỡng...

Và mới đây thành phố cũng đã rà soát lại các dự án đã được cấp phép trước đây ở Sơn Trà, kiên quyết cắt giảm những dự án không đảm bảo các yếu tố về độ cao, an ninh quốc phòng, nơi sinh sống, di chuyển của Vọoc đề xuất Thủ tướng xem xét quyết định trên tinh thần cầu thị lắng nghe và tham khảo ý kiến của các nhà khoa học và nhân dân.

"Bức tranh Sơn Trà" trong tương lai gần sẽ được phác thảo và "chấm phá", vì yêu Sơn Trà nên người viết nêu một số ý kiến mang tính chất cá nhân, ngõ hầu để Sơn Trà mãi đẹp trong lòng người Đà Nẵng và bạn bè gần xa, một cái đẹp vốn có của tự nhiên nhưng làm đẹp thêm bởi bàn tay, khối óc của con người.

Trước hết, Sơn Trà phải được khẳng định là một khu bảo tồn nghiêm ngặt, sau khi xác định được ranh giới từng khu vực từ bình độ 100m trở xuống, phân định rõ các khu vực bảo tồn, phát triển, khu vực quốc phòng, được quản lý bởi một Ban quản lý chuyên nghiệp và năng động, là nơi tập trung đầu mối và quản lý toàn bộ hoạt động trên bán đảo Sơn Trà, bao gồm bảo vệ rừng, nghiên cứu và bảo tồn sinh học, quản lý và khai thác du lịch, quản lý các hoạt động khác (trừ an ninh quốc phòng).

Hình thành các tuyến du lịch sinh thái đa dạng, có các điểm để ngắm Voọc, ngắm biển, ngắm Đà Nẵng. Du khách được yêu cầu đăng ký và trả phí tham quan hoặc các khoản phí tham quan khác tại quầy đăng ký tại bến tàu thủy, được xây dựng để đón khách tham quan Sơn Trà bằng đường thủy; thiết lập các loại hình dịch vụ lưu trú, chẳng hạn những căn nhà gỗ (bungalow) nhỏ dưới tán cây rừng, vật liệu và kích thước hòa hợp với thiên nhiên.

Việc di chuyển đến các địa điểm du lịch trên bán đảo Sơn Trà không nên sử dụng các phương tiện giao thông cơ giới (có động cơ); hạn chế tối đa xây dựng các công trình bê tông kiên cố; hình thành các công trình như khu đón tiếp, trung tâm nghiên cứu bảo vệ môi trường, dịch vụ ăn uống, lưu trú... Tất cả được lắp dựng trên khu vực bằng phẳng và ít có tác động đến hệ sinh thái, du khách phải đăng ký cam kết bảo vệ môi trường khi tham quan khu du lịch.

Hạn chế số phòng lưu trú qua đêm và quy định mật độ xây dựng nhỏ hơn 10% tổng diện tích dự án sau khi được đồng ý cho triển khai. Các chủ đầu tư phải có trách nhiệm với môi trường, mỗi chủ dự án phải thực hiện tái đầu tư bảo vệ môi trường Sơn Trà bằng một dự án cụ thể như trồng cây xanh, hoặc tái sử dụng nguồn nước hoặc xây dựng các trung tâm cứu hộ động vật, tất cả được ràng buộc bằng những cam kết và chế tài cụ thể.

Ngoài ra, cần có những quy định về xử lý nguồn nước thải, rác thải và hoạt động kinh doanh. Việc tham quan Sơn Trà của du khách phải được quản lý chặt chẽ, được kiểm soát bằng công nghệ thông tin. Du lịch kết hợp với sinh thái bằng các tour tham quan Sơn Trà như các chương trình tour đa dạng sinh học, tour trecking khám phá (một hoạt động giải trí ngoài trời hay một hoạt động dã ngoại) thiên nhiên Sơn Trà; tour ngắm, cho khỉ ăn, chụp ảnh...

Để duy trì và bảo tồn màu xanh tự nhiên của Sơn Trà, cần quan tâm tái sinh rừng bằng cây bản địa, các loại hình du lịch không gây tiếng ồn và ô nhiễm như dù lượn không động cơ, phục hồi rạn san hô để tổ chức loại hình du lịch ngắm, lặn biển; có các gian hàng bán hàng lưu niệm về Sơn Trà...

Sơn Trà phải là khu du lịch quốc gia với nhiều chức năng: tham quan, vui chơi, giải trí, lưu trú, ngắm cảnh, nghiên cứu khoa học, bảo tồn thiên nhiên... tạo nên sự đa dạng hấp dẫn mà vẫn đảm bảo yếu tố bảo tồn thiên nhiên nếu có các giải pháp tốt về quy hoạch, kiến trúc, xây dựng và quy chế quản lý chặt chẽ, phù hợp, đảm bảo các yếu tố an ninh, quốc phòng, bảo tồn và phát triển.

Phát triển Sơn Trà trên cơ sở khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên, ưu tiên phát triển các loại hình du lịch sinh thái, thể thao, nghỉ dưỡng cao cấp và du lịch văn hóa - tâm linh, đồng thời bảo đảm phù hợp với nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc phòng, giữ vững chủ quyền biển đảo, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, gìn giữ tài nguyên thiên nhiên và phòng chống thiên tai.

Hy vọng trong tương lai không xa Sơn Trà sẽ trở thành điểm du lịch nổi tiếng, nơi hội tụ của sự bảo tồn và phát triển một cách hài hòa, tươi xanh, êm dịu, không bê tông hóa nhưng vẫn phảng phất nét hiện đại. Quản lý tốt và bảo vệ Sơn Trà một cách khoa học cũng là giữ được Sơn Trà một cách bền vững.

Tác giả: Dân Hùng

Nguồn tin: Báo Công an TP Đà Nẵng