"Mặt trời bắt đầu lặn, điều đó như nhắc nhở chúng tôi rằng chuyến đi chơi bằng xe đạp quanh đảo Ninoshima, thuộc vịnh Hiroshima, đã quá dài và có thể sẽ trễ giờ cho chuyến phà cuối cùng về đất liền. Do không chắc chắn về giờ giấc, chúng tôi đã dừng lại một quán bar ven đường để hỏi", Steve John Powell và Angeles Marin Cabello, hai vị khách phương Tây kể lại.
Nhiều du khách khi đến Nhật cho biết họ thật sự bị ấn tượng bởi lòng hiếu khách của người dân nơi đây. Ảnh: Kipling&clark.
"Bạn có thể lên phà đúng giờ nếu đi đường tắt", một người dân bản địa đã mách, và sau đó anh bước ra ngoài, chỉ cho chúng tôi một con đường phía ngọn núi nhỏ. Chúng tôi có đôi chút băn khoăn vì trời đã tối, nhưng không còn cách nào khác. Nhìn xung quanh, chúng tôi thực sự ngạc nhiên khi nhìn thấy những người bạn mới quen đang chạy theo xe đạp của chúng tôi, giữ ở một cự ly nhất định để chắc rằng chúng tôi không bị lạc. Và họ chỉ chịu quay trở lại khi đã nhìn thấy chúng tôi đi xuống an toàn", ấn tượng của hai du khách khi lần đầu tiên được tiếp xúc với Omotenashi - lòng hiếu khách Nhật Bản.
Steve và Angeles không phải là những người đầu tiên khi đến Nhật đã "phải lòng" một đức tính tốt đẹp của người bản địa: đó chính là lòng hiếu khách, sự thân thiện, thật thà. Trong xã hội Nhật ngày nay, Omotenashi chính là kết hợp của vẻ lịch sự, tinh tế với mong muốn duy trì sự hài hòa và tránh xung đột. Họ tự nguyện đeo khẩu trang khi bị cảm lạnh, để tránh lây nhiễm cho người xung quanh. Hàng xóm tặng cho nhau, nhân viên cửa hàng chào đón bạn với những cái cúi rạp, họ đỡ dưới tay của bạn khi trả lại tiền, để tránh chúng bị rơi xuống đất. Khi bạn rời cửa hàng, họ còn đứng cúi chào bạn cho đến khi khuất tầm nhìn. Những người lái taxi không đòi tiền boa, và mọi thứ ở nơi đây đều được thiết kế rất chu đáo để mọi người có cảm giác họ được chăm sóc kỹ càng.
Lối sống của người dân Nhật Bản không chỉ khiến người nước ngoài nhạc nhiên, thích thú, mà còn khiến cho chính những người sống ở đây lâu năm luôn cảm thấy vui thích. "Mọi người cúi đầu chào khi họ ngồi cạnh bạn trên xe bus, và chào bạn một lần nữa khi họ đứng lên", Carmen Lagasca, một giáo viên người Tây Ban Nha sống ở đây 9 năm cho biết. Nhiều người đã không ngần ngại khi gọi Nhật Bản là "quốc gia lịch sự nhất thế giới".
Omotenashia không đơn giản chỉ là cách đối xử tốt với khách du lịch, mà truyền thống này còn ăn sâu vào tâm hồn người Nhật kể từ khi họ còn rất trẻ. Ảnh: Kipling&clark.
Noriko Kobayashi, người đứng đầu văn phòng du lịch nội địa của DiscoverLink Setouchi cho biết: "Chúng tôi được dạy rằng ai đó làm điều tốt đẹp với bạn, bạn nên làm một điều tương tự cho người khác. Nhưng khi ai làm điều xấu với bạn, bạn không nên đối tệ lại với họ. Tôi nghĩ rằng chính niềm tin này đã điều chỉnh các hành vi của chúng tôi".
Vậy, sự tử tế, tốt bụng và sự lịch sự trong giao tiếp này đến từ đâu? Theo Isao Kumakura, giáo sư danh dự tại Viện nghiên cứu của Bảo tàng Quốc gia dân tộc học Osaka, nhiều nghi thức của người Nhật có nguồn gốc từ nghi lễ trà đạo và võ thuật. Trong thực tế, Omotenashia có nghĩa là "tinh thần phục vụ", xuất phát từ nghi lễ trà đạo.
Tương tự như vậy, lịch sự và lòng từ bi là các giá trị cốt lõi của võ sĩ đạo mà các samurai tôn sùng. Qua năm tháng, người dân đã dựa vào điều này làm cơ sở cho các quy tắc ứng xử xã hội.
Nhiều khách du lịch cho biết tuyệt vời nhất khi bạn được tiếp xúc với lòng hiếu khách của người dân nơi đây là cảm thấy vui vẻ hơn và cũng thấy tính cách của mình trở nên mềm mại hơn. Do vậy, chúng ta sẽ thấy vui hơn khi nhặt được ví đánh rơi và giao cho cảnh sát, sẽ dễ dàng mỉm cười nhường đường cho lái xe khác hay không xả rác nơi công cộng mà mang chúng về nhà...
Tác giả bài viết: Anh Minh