Lên Tây Bắc những ngày đầu đông, bạn hãy tìm cho được món cơm lam nếp mới, món ăn vốn được người dân chế biến kiểu “dã chiến” trên nương rẫy mà không cần mang theo xoong nồi. Họ chặt ống tre để nướng cơm, bắt cá suối nướng trên bếp lửa, vậy là có bữa cơm.

Cơm lam và các món nướng khác được bán nhiều ở các điểm du lịch phía bắc. Ảnh: dulichSaPa.

Gạo nếp mới có thể trộn ít gạo nếp cẩm (màu tím), cho thêm chút muối và gừng, ngâm qua đêm, rồi cho vào ống tre, thêm chút nước và nút đầu lại bằng lá chuối. Ống tre, ống nứa hoặc ống vầu (một cây thuộc họ tre) đều có thể làm cơm lam, quan trọng là có đủ độ tươi và độ dày. Theo những người có kinh nghiệm, ống dài 25 - 30 cm là phù hợp nhất để làm cơm lam.

Ống cơm được nướng trên than hồng hoặc vùi trong bếp lửa, liên tục quay để gạo chín đều hoặc không bị cháy. Cơm lam chín ngon là khi ăn bóc lớp vỏ cứng bên ngoài vẫn còn một lớp vỏ lụa của ống tre dính vào phần cơm, cơm chín đều, có độ dẻo và thơm mùi nếp mới pha chút ngai ngái của ống tre tươi.

Cơm lam nướng chín đều nhờ người nướng khéo léo. Ảnh: Huấn Phan.

Người Tây Bắc thường ăn cơm lam nóng với muối vừng, cá suối nướng hoặc thịt heo rừng nướng bày trong lá chuối. Người dân tộc Thái chấm cơm lam với chẳm chéo (chẩm chéo), thứ gia vị đặc biệt làm từ muối, ớt, tỏi và hạt mắc khén. Các quán ăn phục vụ cơm lam cho du khách có thêm gà đồi nướng mật ong, bò nướng ống tre và rượu cần. Quây quần bên bếp lửa và thưởng thức những sản vật của núi rừng tạo nên món ăn dân dã sẽ là kỷ niệm khó quên trong hành trình khám phá Tây Bắc.

Cơm lam ăn cùng thịt nướng và chẩm chéo đúng điệu Tây Bắc. Ảnh: Vndulich.

Các tỉnh như Yên Bái, Sơn La, Lào Cai… đều bán cơm lam, gà nướng ở các nhà hàng, quán ăn ở khu vực trung tâm và đông du khách như Sa Pa, Mù Cang Chải, Tú Lệ. Gần Hà Nội nhất là khu vực Bản Lác ở Mai Châu (Hòa Bình) cũng bán nhiều cơm lam. Bạn có thể ăn trong bữa cơm hoặc mua mang về với giá khoảng 10.000 đồng một ống.