Theo truyền thuyết, chùa Shwedagon có hơn 2.500 lịch sử. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ ước tính công trình bắt đầu được xây dựng từ thế kỷ 6. Chùa xuất hiện trong văn bản lịch sử từ năm 1485, khi truyền thống dát vàng các tháp Phật hình thành. Thành viên hoàng gia thường cúng số lượng vàng bằng hoặc gấp nhiều lần cân nặng của mình để làm lá vàng dát lên tháp.
Shwedagon đã được trùng tu nhiều lần do hư hại từ các thảm họa tự nhiên và chiến tranh. Trải qua nhiều lần động đất như năm 1769, đầu thế kỷ 20 và một vụ hỏa hoạn lớn vào năm 1931, chùa Shwedagon vẫn đứng vững trên đỉnh đồi. Ngôi chùa được coi là biểu tượng của sự đoàn kết dân tộc, của bản sắc quốc gia. Đây là nơi diễn ra các hoạt động chính trị trong quá trình giành độc lập của Myanmar.
Chùa Shwedagon là điểm đến linh thiêng của người Myanmar. Ảnh: Myanmartraveland.
Đây là công trình Phật giáo linh thiêng nhất Myanmar. Các nhà sư, các gia đình và tín đồ đạo Phật coi việc hành hương tới chùa Shwedagon cũng giống như người theo đạo Hồi nhìn nhận việc phải tới thánh địa Mecca một lần trong đời. Chùa lưu giữ 4 báu vật đối với các tín đồ Phật giáo: cây gậy của Phật Câu Lưu Tôn, dụng cụ lọc nước của Phật Câu Na Hàm, mảnh áo của Phật Ca Diếp, và 8 sợi tóc của Phật Thích Ca.
Bảo vật kiến trúc
Trải rộng trên diện tích 50.000 m2, chùa Shwedagon được xây dựng trên ngọn đồi thiêng Singuttara, với tháp cao nhất lên tới 99m. Đứng từ bất cứ đâu ở thành phố, bạn cũng có thể nhìn thấy công trình ấn tượng này. Chính phủ đã ban quy định các tòa nhà xây ở khu vực thành phố Yangon không được vượt quá chiều cao của chùa Shwedagon (tính cả nền đất là 160 m).
Toàn bộ khu vực chùa đều có các tòa tháp Phật giáo dát vàng với kiến trúc tinh xảo, nhưng tòa tháp chính khổng lồ vẫn là trung tâm chú ý của mọi tín đồ và du khách. Một lối đi trải thảm quanh tháp giúp người tới thăm chùa tránh khỏi nền đá nóng dưới ánh mặt trời, do tất cả phải cởi bỏ giày dép từ cổng chùa.
Tháp nằm trên một nền vuông cách mặt đất 6,4 m, nổi bật hẳn so với các tháp xung quanh. Quanh tháp chính có 4 tháp nhỏ hơn ở bốn hướng và hơn 60 tháp nhỏ rải rác. Tổng chiều cao của tháp chính là 99 m. Tháp có một chiếc chuông lớn được dát vàng toàn bộ, mỗi năm chuông lại được dát một lớp mới.
Phần lọng tháp có 7 tầng, được dát vàng và nặng tới hơn 1 tấn, trang trí bằng chuông vàng, chuông bạc và nhiều loại đá quý. Tầng cao nhất được khảm hơn 1.100 viên kim cương, 1.383 viên đá quý. Đỉnh tháp có một quả cầu gắn 4.351 viên kim cương, trên cùng là một viên khổng lồ lên tới 76 carat.
Khu vực quanh tháp chính còn nhiều tháp Phật với các sảnh cầu nguyện, tượng điêu khắc và đền thờ. Quần thể tôn giáo này có không gian tĩnh lặng, với khu vực xung quanh nhiều cây xanh, càng làm nổi bật màu vàng lộng lẫy của chùa.
Phụ nữ trong Phật giáo Myanmar
Tại chùa Shwedagon, chỉ các nhà sư và nam giới mới được lên phần sân hiên ở đế tháp chính. Tuy nhiên, việc giới hạn phụ nữ ở các công trình tôn giáo là điều khá phổ biến ở Myanmar.
Chỉ các nhà sư hoặc nam giới mới được lên sân hiên của bảo tháp. Ảnh: Jessicamudditt.
Phần lớn các đền chùa Phật giáo đều không cho phép phụ nữ tới gần tượng Phật hay bảo tháp, như khu vực phía trước tháp Mahar Myat Mu Ni hay chùa Inle Phaung Daw Oo chỉ dành cho nam giới. Phụ nữ cũng không được phép trực tiếp dán lá vàng lên một số công trình tôn giáo, mà phải thông qua nam giới, như tại chùa Đá Vàng.
Những quy tắc cần nhớ khi vào chùa ở Myanmar
Khi vào chùa Shwedagon hay bất cứ ngôi chùa nào ở Myanmar, du khách cần ghi nhớ một số nguyên tắc quan trọng. Trước hết, bạn không được mặc áo phông không có tay và quần đùi, tốt nhất là nên ăn mặc lịch sự (không lộ ngực, không mặc đồ xuyên thấu hay quần legging). Ngoài ra, bạn cần che vai và đầu gối, bỏ giày và tất ra trước khi vào các đền chùa.
Du khách cần tránh làm ồn, không quay lưng lại với tượng Phật dù là để chụp ảnh, tôn trọng các nhà sư và người dân địa phương. Du khách nữ không được chạm vào nhà sư. Nếu muốn dâng lễ hoặc quyên tặng cho các nhà sư, bạn phải dùng cả hai tay.
Tác giả bài viết: Hoàng Linh