Trưởng bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn phát triển, Jones Lang LaSalle (JLL) Việt Nam, Trang Lê cho biết, tại Việt Nam, tính minh bạch trong thị trường bất động sản luôn là đề tài thu hút nhiều sự quan tâm. Theo báo cáo GRETI năm 2016 của JLL, Việt Nam đang xếp thứ hạng khá thấp về tính minh bạch trong thị trường bất động sản (xếp hạng 68 trên 109 quốc gia). Tuy nhiên, nếu so sánh với những năm trước đây, hình ảnh của Việt Nam đang được cải thiện qua từng năm.

Nếu như trong năm 2014, Việt Nam nằm hoàn toàn trong nhóm các nước có chỉ số minh bạch thấp thì đến năm 2016, Việt Nam được ghi nhận đang trong “giai đoạn quá độ sang nhóm các nước có chỉ số minh bạch trung bình. Sự cải thiện tính minh bạch trên thị trường được ghi nhận ở nhiều khía cạnh khác nhau. Dưới đây là 3 dấu hiệu cải thiện đáng kể tính minh bạch của bất động sản Việt Nam.

Thị trường bất động sản Việt Nam được đánh giá đang quá độ từ chỉ số minh bạch kém sang bán minh bạch (ở mức độ trung bình). Ảnh: Lucas Nguyễn

Dễ tiếp cận thông tin hơn

Bất động sản Việt Nam đang có những bước tiến dài từ minh bạch hoá trong thông tin quy hoạch, quy trình thủ tục đầu tư cho đến minh bạch trong thông tin dự án đối với người mua, khách thuê… nhằm bảo về quyền lợi của khách hàng đầu cuối.

Theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam đã có những tiến bộ trong công khai thông tin đất đai, tuy nhiên vẫn cần nhiều nỗ lực hơn nữa. Trong tháng 7 vừa qua, Ngân hàng Thế giới đã phê duyệt gói hỗ trợ dự án Cải thiện Quản lý và Cơ sở Dữ liệu đất đai Việt Nam trị giá 150 triệu đôla. Dự án này nhằm xây dựng Hệ thống thông tin và Cơ sở dữ liệu về đất đai cho cả Chính phủ và công chúng tiếp cận. Ngoài ra, dự án sẽ hỗ trợ đơn giản hóa thủ tục quy trình nghiệp vụ liên quan đến dịch vụ đất đai. Gói hỗ trợ này sẽ đẩy nhanh hơn quá trình đổi mới công tác quản lý đất đai tại Việt Nam, minh bạch hóa quy trình, thủ tục cũng như thông tin đối với các nhà đầu tư bất động sản, cải thiện môi trường đầu tư.

Luật buộc các nhà phát triển tuân thủ quy trình minh bạch

Ở phân khúc nhà ở, trong những năm gần đây, rất nhiều chính sách, quy định về việc công khai minh bạch thông tin đã được ban hành. Việc công bố danh sách các dự án được phép bán nhà trên giấy theo nghị định 76, gần đây hơn là danh sách các dự án đang thế chấp tại các ngân hàng thương mại theo yêu cầu rà soát tình hình các dự án xây dựng nhà ở của chính quyền địa phương được xem như động thái nhằm “minh bạch hóa” thị trường. Dù vậy, tiến trình minh bạch hóa này vẫn chưa thực sự hiệu quả do thiếu đồng bộ, nhất quán và chưa triệt để trong quá trình thực hiện cũng như giám sát. Từ phía chủ đầu tư, việc công khai thông tin dự án đã phần nào được thực hiện một cách đầy đủ và chủ động hơn. Tuy nhiên, vẫn chưa có những quy định cụ thể và chặt chẽ trong việc đảm bảo độ chính xác của các thông tin được công khai này.

Áp dụng công nghệ mạnh mẽ vào thị trường

Sự phát triển công nghệ mạnh mẽ cùng với việc bất động sản đang là thị trường thu hút dòng vốn đầu tư lớn tại Việt Nam, sẽ là các yếu tố đảm bảo cho việc cải thiện tính minh bạch trong thị trường bất động sản trong tương lai. Trong khi công nghệ phát triển được coi là công cụ hữu ích hỗ trợ thực hiện công khai minh bạch thông tin, việc nguồn vồn đầu tư tăng cao vào thị trường này sẽ khiến cho nhu cầu về minh bạch trở nên bức thiết. Yêu cầu về tiêu chuẩn minh bạch trên thị trường sẽ được đẩy cao khi nguồn vốn đổ vào ngày càng nhiều. Tuy nhiên, đây sẽ là một quá trình dài hơi đòi hỏi nhiều thời gian và nỗ lực để thực hiện.

Ngoài ra, JLL cũng chỉ ra các dấu hiệu nhận biết nhóm thị trường bất động sản quá độ từ thứ bậc kém minh bạch lên giai đoạn bán minh bạch. Đa phần những thị trường này đều là các quốc gia đang phát triển. Các quy định về bất động sản tại đây đã hoặc đang được ban hành và cơ quan quản lý, người tham gia mới chỉ ở giai đoạn bắt đầu quan sát thị trường. Ứng dụng công nghệ cho phép các nước này có thể bỏ qua giai đoạn phát triển thông thường, tuy nhiên, quản lý doanh nghiệp còn yếu.