Lối đi duy nhất vào lăng mộ - Ảnh: Kim Ngân
Vì trót đọc thần thoại Hy Lạp kể về vị vua Midas của vương quốc Phrygia với đôi tay chạm vào mọi thứ biến thành vàng và đôi tai lừa do bị thần Apollo trừng phạt vì không chấp nhận kết quả cuộc thi âm nhạc giữa thần Pan và thần Apollo, nên tôi nhất định phải tới thăm lăng mộ ông trong chuyến hành trình khám phá Thổ Nhĩ Kỳ vào một chiều thu.
Gordium từng là thủ đô của vương quốc Phrygia, ngày nay là vùng Yassihüyük cách thủ đô Ankara về phía tây nam khoảng 94km. Nơi đây là trạm dừng chân của khá nhiều du khách, đặc biệt là những ai muốn tìm hiểu về lịch sử của vùng đất Anatolia huyền thoại.
Bước chân vào bảo tàng Gordion, anh nhân viên nở nụ cười trìu mến chào đón du khách. 5 lira (khoảng 40.000 đồng) cho một tấm vé đi ngược về quá khứ của vương quốc Phrygia.
Đứng trước ngọn đồi cỏ nhuộm một màu vàng của cỏ tôi tần ngần muốn biết bên trong lăng mộ ngài sẽ có gì. Đây là phần mộ lớn nhất ở Gordium với chiều cao 50m và đường kính khoảng 300m.
Bước theo con đường lát đá dài lộ thiên được xẻ từ quả đồi rồi xuyên hầm vào bên trong, tôi tần ngần nhìn những thanh gỗ rào chắn, cố gắng nhìn xem có thể thấy gì qua lỗ hổng nhưng với chiều cao khiêm tốn nên rồi đành nuối tiếc.
Có một chút thất vọng khi cứ ngỡ đó là một lăng mộ choáng ngợp kiểu các Pharaon Ai Cập, hay ít ra cũng có dấu hiệu của vàng như trong truyền thuyết. Nhưng rồi chính sự giản đơn ấy lại giúp tôi tự hài lòng với câu chuyện thần thoại Hy Lạp xưa cũ.
Tấm bảng chỉ dẫn đường vào lăng mộ vua Midas - Ảnh: Kim Ngân
Toàn cảnh lăng mộ vua Midas nằm trong ngọn đồi - Ảnh: Kim Ngân
Đường hầm trong lăng mộ - Ảnh: Kim Ngân
Bên trong lăng mộ chỉ thấy được những thanh gỗ - Ảnh: Kim Ngân
Khi các nhà khảo cổ học khám phá ra hầm mộ, họ đã nhìn thấy một người đàn ông tầm 60 - 65 tuổi nằm trên lớp vải dệt nhuộm màu tím và xanh da trời, màu sắc hoàng gia thời kỳ cổ đại ở vùng Cận Đông trong một chiếc quan tài mở. Nguyên nhân cái chết được cho là bình thường.
Chôn theo người này là 157 bình đựng bằng đồng đủ mọi kích cỡ và bình gốm, thường được dùng cho bữa tiệc cuối cùng đưa tiễn trước khi chôn cất.
Thông thường một ông vua chết đi được chôn cùng thực phẩm và đồ uống giống như khi trị vì với những bữa yến tiệc xa hoa, tất nhiên không thể thiếu rượu.
Trong sử thi Iliad của Homer, Phrygia là vùng đất nổi tiếng về rượu vang và những chiến binh Phrygia trên lưng ngựa cực kỳ thiện chiến và dũng cảm. Thế nên người ta càng có cơ sở khẳng định những loại bình tìm được trong hầm mộ là để chứa rượu.
Tuy nhiên, ngược dòng lịch sử, các nhà khảo cổ vẫn chưa biết đích xác đây có phải là ngôi mộ của vua Midas như trong truyền thuyết hay không.
Giả thiết nghiêng về khả năng đây là lăng mộ của cha Midas là vua Gordius - người nổi tiếng với truyền thuyết về nút thắt Gordian mà chỉ có Alexander III - một tiểu vương vùng Macedon dùng gươm chặt, sau đó trở thành hoàng đế thống lĩnh toàn bộ châu Á như trong lời tiên tri.
Vì thế tôi không lấy làm ngạc nhiên khi nhìn thấy một bức khảm đá nửa người chiến binh trên lưng ngựa ngay bên cạnh dòng chữ bảo tàng Gordion, đó chính là Alexander Đại Đế và nút thắt Gordian.
Nhưng dù đó ai đã từng yên nghỉ giấc ngàn thu trong lòng quả đồi kia, miễn là một ông vua thì tôi cũng đã không bỏ phí thời gian tới thăm một địa điểm lịch sử quan trọng của vương quốc Phrygia cổ đại.
Khu vực trưng bày hiện vật trong bảo tàng Gordion - Ảnh: Kim Ngân
Các hiện vật trưng bày bên trong bảo tàng Gordion - Ảnh: Kim Ngân
Khu vực khảm đá cuội được bảo quản dưới mái hiên trong bảo tàng - Ảnh: Kim Ngân
Bức tượng theo phong cách Hy Lạp hóa - Ảnh: Kim Ngân
Tảng đá khắc chữ và hình vẽ của một vị thần như trong thần thoại Hy Lạp đặt bên ngoài bảo tàng - Ảnh: Kim Ngân
Những chiếc vại lớn trong khuôn viên bảo tàng - Ảnh: Kim Ngân
Bên trong bảo tàng Gordion trưng bày khá nhiều hiện vật mà các nhà khảo cổ tìm được khi khai quật lăng mộ. Có rất nhiều bình đựng nước làm từ gốm sứ, đồng có từ cuối thế kỷ 8 trước công nguyên và những bức tượng còn sót lại của giai đoạn nghệ thuật Hy Lạp hóa (Hellenistic).
Rời Gordion, tôi vẫn tự hỏi bữa yến tiệc cuối cùng trước khi người ta chôn cất vị hoàng đế lẫy lừng của vương quốc Phrygia xa hoa lộng lẫy như thế nào?
Tác giả bài viết: Kim Ngân
