Bánh tổ.

Tại thành phố Đà Nẵng, trong khi đàn ông lo chỉnh trang nhà cửa thì cánh phụ nữ lo trổ tài làm các thứ bánh mứt truyền thống như mứt gừng, mứt dừa, mứt bí đao, kim quật, bánh đậu xanh nướng, bánh phục linh, bánh dẽo, bánh khô khảo, bánh bảy lửa…

Có hai thứ bánh không thể thiếu trong lễ cúng gia tiên ở Đà Nẵng là bánh Tổ và bánh Tét.

Bánh Tổ là đặc sản có truyền thống lâu đời trong mỗi dịp Tết Nguyên Đán của người dân Đà Nẵng, được làm từ nếp hương và đường bát có thêm vào ít gừng tươi giã nhuyễn để tạo mùi thơm. Bánh Tổ không đổ vào khuôn mà được đựng trong những rọ đan bằng nan tre vót mỏng, hình tròn, to bằng cái bát, đường kính khoảng 18- 20cm, bên trong lót lá chuối. Trên mặt bánh có rắc mè rang vàng cho thêm hương vị.

Bánh Tổ sau khi hấp chín thì lấy ra khỏi rọ, để chỗ thoáng mát cho nguội, có thể cắt thành từng lát để ăn hoặc nướng trên than hồng nhỏ lửa, khi bánh nở phồng ra là có thể ăn được, nhưng ngon nhất vẫn là món bánh Tổ chiên.

Bánh Tét là loại bánh được dùng phổ biến trong ngày Tết của người kinh và một số dân tộc ít người tại miền Trung và miền Nam nước ta.

Ở Đà Nẵng, bánh Tét có hình trụ, đường kính từ 10-15cm, dài khoảng 30-40cm. Nguyên liệu chính dùng để gói bánh là nếp, đậu xanh, thịt heo.

Bánh được gói bằng lá chuối rồi buộc bằng những sợi lạt tre chẻ mỏng. Bánh Tét không để được lâu nên người ta thường gói bánh vào những ngày giáp Tết. Muốn để lâu hơn thì gói bánh chay chỉ có nhân đậu xanh chứ không dùng thịt heo.

Bánh Tét không cắt bằng dao mà dùng sợi lạt để cắt. Mở lạt cột bánh, lột lá chuối xong, lấy sợi lạt khoanh tròn đòn bánh, kéo mạnh hai đầu, vòng dây lạt siết chặt vào đòn bánh cắt rời những lát bánh láng lẩy, tròn vo vừa nhanh gọn vừa đẹp không bị méo mó như cắt bằng dao.

Ngày Tết, người Bắc thường có món thịt nấu đông còn người Đà Nẵng thì có món thịt muối. Gọi là thịt muối nhưng không có muối mà chỉ có nước mắm ngon nấu với đường cát trắng thành một thứ dung dịch đặc sánh vừa mặn vừa ngọt một cách đậm đà dùng để ngâm thịt và còn có dưa món ăn với bánh tét. Thịt dầm mắm là món ăn khá được yêu thích của người dân Đà Nẵng. Thịt phải tươi ít mỡ.

Người ta dùng lạt mỏng buộc chặt lại rồi luộc cho thịt chín sau đó dầm mắm. Nước mắm phải là nước mắm ngon có độ đạm cao thì thịt mới ngon, đổ một chén nước mắm thì thêm một chén đường. Sau khi xếp thịt vào hũ, đổ mắm ngập bề mặt. Đợi khoảng 4-5 ngày khi thấy lớp da và thịt chuyển sang màu vàng là có thể ăn được. Thịt dầm ăn kèm bánh tráng và rau sống là hợp gu luôn nhé, là món ăn cực ngon dành cho ngày Tết ở Đà Nẵng.

Hiện nay, người dân Đà Nẵng vẫn còn giữ nhiều phong tục tập quán của tổ tiên trong những ngày lễ Tết như: Tục thăm mộ ông bà, Tục lắng nghe tiếng thú vật kêu trong giờ Giao thừa, Tục Xuất hành, Tục Đạp đất (còn gọi là xông đất)…

Ngoài những nét tiêu biểu về văn hóa với những tinh hoa được đúc kết trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, Thành phố Đà Nẵng còn mang đến một sức sống mới với những hoạt động văn hóa đặc sắc.

Dịp Tết Mậu Tuất 2018, các đơn vị văn hóa, nghệ thuật trên địa bàn thành phố sẽ tổ chức hơn 70 hoạt động văn hóa, thể thao. Vào đêm giao thừa, trong khi chờ đợi những màn pháo hoa chào đón khoảnh khắc giao thời giữa năm cũ và năm mới, chương trình nghệ thuật được các đơn vị phục vụ người dân và du khách.

Tác giả: Ngọc Trang

Nguồn tin: Báo Giáo dục và Thời đại