Năm 2017 chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Đà Nẵng cán đích ở vị trí thứ hai với điểm số 70,11, tăng 0,11 điểm so với năm 2016. Tuy vẫn nằm trong nhóm “rất tốt” nhưng so với thời kỳ liên tục dẫn đầu từ năm 2013 – 2016, thành phố để mất vị trí số một.

Thứ hạng cao nhưng vẫn còn nhiều “điểm nghẽn”

Tham vọng của Đà Nẵng chưa dừng lại ở đó, vì thế Hội thảo nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh được tổ chức để điểm lại những “khu vực” còn yếu kém, từ đó có giải pháp khắc phục.

Kết quả năm nay cho thấy Đà Nẵng có đến 5 chỉ số thành phần giảm điểm và tụt hạng; 2 chỉ số thành phần tăng điểm nhưng vẫn tụt hạng và 3 chỉ số thành phần cải thiện về điểm số và thứ bậc.

Điểm số và xếp hạng các chỉ số 10 thành phần cấu thành PCI Đà Nẵng chỉ rõ: “Tính minh bạch và tiếp cận thông tin” đứng thứ 20; “Cạnh tranh bình đẳng” nằm sâu ở vị trí 37 toàn quốc. Ngoài ra còn có “Chi phí không chính thức”, “Tính năng động và tiên phong của lãnh đạo thành phố” cũng nhận được nhiều ý kiến quan tâm.

Chủ tịch Huỳnh Đức Thơ - Chủ trì Hội thảo

Nói về mức độ minh bạch và tiếp cận thông tin, bà Đỗ Thanh Huyền, Chuyên gia phân tích chính sách thuộc Chương trình PAPI dẫn chứng: “Mặc dù là Trung tâm hành chính tập trung nhưng tôi không thấy công bố niêm yết bảng giá dịch vụ hành chính, không rõ những thông tin đó cán bộ ở bộ phận một cửa sẽ nói trực tiếp với người dân hay như thế nào, nhưng về mặt nguyên tắc là phải công khai”.

Khả năng tiếp cận thông tin có vai trò quan trọng trong việc phát huy khả năng giám sát của người dân với hoạt động của cơ quan công quyền, qua đó cải thiện các chỉ liên quan. Những vụ việc xảy ra gần đây với thành phố có nguyên do từ thiếu minh bạch, công khai.

Ông Huỳnh Tuấn Vinh - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch thành phố nêu ra ví dụ: “Thành phố thu hồi 8.100 m2 đất ở khu vực đường Hồ Xuân Hương nhưng người dân hoàn toàn không biết thông tin”.

Một trở ngại lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ là tình trạng thiếu bình đẳng trong sản xuất kinh doanh. Đây là khó khăn không chỉ của riêng Đà Nẵng. Ở tầm vĩ mô sự bất bình đẳng này thể hiện rõ giữa các khu vực kinh tế. Nhất là kinh tế tư nhân và kinh tế nhà nước, gần đây còn xuất hiện thêm sự ưu ái quá lớn với doanh nghiệp FDI.

Ông Phạm Bắc Bình - Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ thành phố cho rằng: “Doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa được quan tâm đúng mức, rất khó khăn trong việc thuê đất và tiếp cận các nguồn vốn, kỳ vọng chính quyền thành phố có giải pháp tích cực trong năm 2018”.

Hiện nay mặc dù doanh nghiệp nội địa tuy sử dụng đến 90% nguồn lao động nhưng chỉ đóng góp 30% GDP, tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp và phi thương mại. Hơn nữa, năng suất lao động bình quân của khu vực tư nhân chỉ bằng 10% so với khu vực FDI. Điều này là do doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đa số.

Về lâu dài nền kinh tế không thể đi bằng “đôi chân FDI”, Đảng và Nhà nước đã “nâng cấp” thành phần kinh tế tư nhân là “động lực quan trọng của nền kinh tế” nên những trăn trở của cộng đồng doanh nghiệp trong nước rất đáng để quan tâm. Nó không đơn thuần chỉ làm tăng hạng PCI mà còn ảnh hưởng rất lâu dài trong tương lai.

Vì vậy, bất bình đẳng càng lớn càng dồn cộng đồng doanh nghiệp vừa và nhỏ vào chân tường, trực tiếp ảnh hưởng đến chỉ số PCI, tình trạng mà Đà Nẵng đang gặp phải chỉ là một điển hình.

Kỳ vọng gì năm 2018?

Sự cầu tiến chính quyền thành phố cho phép tin tưởng một tương lai rạng rỡ hơn với chỉ số PCI trong các năm tiếp theo. Rất nhiều ý kiến thẳng thắn được lắng nghe. Bí thư Thành ủy Trương Quang Nghĩa chỉ đạo: “Phải có phương pháp với các chỉ số “nhạy cảm”, phải phấn đấu để các chỉ số đi vào thực chất, đồng thời hoan nghênh những phát biểu thẳng, thật”.

Về phía chính quyền, ông Huỳnh Đức Thơ - Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh khâu tăng cường cải cách hành chính, công khai minh bạch thông tin bằng phương pháp tuyên truyền. Tại Hội thảo, ông trực tiếp chỉ đạo các Sở, Ngành “khoanh vùng” nhiệm vụ liên quan đến các chỉ số PCI, có chương trình hành động, kế hoạch triển khai giải quyết những vướng mắc tồn đọng.

Chủ tịch Hiệp hội Du lịch hiến kế: “Mọi thông tin đấu thầu phải được công khai minh bạch, đồng thời tăng cường vai trò của các hiệp hội”. Bên cạnh đó, Phó chủ tịch Hội doanh nhân trẻ Lê Chí Hải đề xuất: “Nên tăng cường công tác hậu kiểm, bằng kiểm tra, giám sát của Hội đồng nhân dân và các tổ chức chính trị - xã hội.

Điều đáng mừng là lãnh đạo “Thành phố đáng sống” không thỏa mãn với vị trí hiện tại trên bảng xếp hạng PCI. Những nguyên nhân cốt yếu được chỉ ra, mục tiêu đã định hình rõ, nói như Bí Thư Trương Quang Nghĩa: “Để tụt hạng PCI là có lỗi với công lao các thế hệ đi trước”.

Tác giả: Trương Khắc Trà

Nguồn tin: Báo Diễn đàn Doanh nghiệp