Đà Nẵng mở đường thu hút vốn tư nhân vào đường sắt đô thị

Ưu tiên kêu gọi đầu tư từ nguồn vốn tư nhân

Theo Sở Xây dựng Đà Nẵng, định hướng quy hoạch đường sắt đô thị TP. Đà Nẵng được căn cứ theo các quy hoạch mới nhất, dựa trên không gian của thành phố Đà Nẵng mới sau hợp nhất. Theo đó thành phố định hướng quy hoạch 16 trục đường sắt đô thị với chiều dài hơn 204km, trong giai đoạn từ nay đến năm 2045.

Trong hệ thống tuyến đường sắt đô thị, tuyến ưu tiên nghiên cứu gồm tuyến thứ nhất nối từ sân bay quốc tế Đà Nẵng - Hội An - Tam Kỳ - Chu Lai.

Tuyến này chia thành 2 giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn 1 nối sân bay quốc tế Đà Nẵng tới Hội An gồm đường sắt LRT2 nối từ sân bay Đà Nẵng - nối bãi biển Mỹ Khê dài hơn 7km, và MRT2 nối từ Trường Đại học Việt Hàn - ga Đà Nẵng hiện tại dài hơn 17km với kế hoạch đầu tư từ 2025 - 2030; giai đoạn 2 kế hoạch đầu tư sau năm 2030 nối từ Hội An - Tam Kỳ - Chu Lai.

Tuyến thứ 2, ưu tiên nghiên cứu là đường sắt nối từ nhà ga đường sắt tốc độ cao đến ga đường sắt đô thị trung tâm. Mục tiêu tuyến đường sắt này là phục vụ kết nối khu vực ga đường sắt tốc độ cao quốc gia vào khu vực trung tâm thành phố. Tuyến này có thời gian thực hiện theo tiến độ thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao quốc gia đoạn qua TP. Đà Nẵng.

TP. Đà Nẵng định hướng quy hoạch 16 trục đường sắt đô thị với chiều dài hơn 204km. Ảnh: Sở Xây dựng Đà Nẵng.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng Lương Thạch Vỹ cho biết, dự kiến có 3 nguồn lực đầu tư xây dựng hệ thống đường sắt đô thị thành phố; bao gồm nguồn vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước; vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài; vốn từ các nhà đầu tư và vốn đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP).

"Trên cơ sở quy mô dự kiến đầu tư, phân tích ưu nhược điểm của các nguồn vốn đầu tư, UBND thành phố đề xuất ưu tiên phương án kêu gọi đầu tư từ nguồn vốn tư nhân. Nhà đầu tư thực hiện đầu tư toàn bộ cơ sở hạ tầng, thiết bị để kinh doanh khai thác và được kết hợp phát triển đô thị theo định hướng TOD tại các khu vực lân cận nhà ga trên tuyến", ông Vỹ cho hay.

Phó Chủ tịch UBND TP Lê Quang Nam cho rằng, để duy trì tốc độ tăng trưởng và đảm bảo chất lượng sống, Đà Nẵng cần một bước đột phá mang tính chiến lược về hạ tầng. Trong đó, phát triển hệ thống đường sắt đô thị được xem là giải pháp tối ưu và bền vững, vừa giải quyết bài toán giao thông, vừa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội, thương mại, du lịch và logistics.

"Hệ thống đường sắt đô thị không chỉ là phương tiện kết nối, mà còn là công trình của tầm nhìn, thể hiện khát vọng đưa Đà Nẵng vươn lên tầm vóc khu vực, kết nối các khu vực chức năng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và kiến tạo một môi trường sống xanh, sạch, đẹp hơn cho thế hệ mai sau", ông Nam khẳng định.

Lãnh đạo TP. Đà Nẵng cho biết, đường sắt đô thị không chỉ là một dự án giao thông mà là một biểu tượng của phát triển bền vững, phù hợp với định hướng “thành phố xanh, thông minh, đáng sống” mà Đà Nẵng đang hướng tới. Ảnh: X.D.

Chuyên gia hiến kế xây dựng đô thị đường sắt

Chuyên gia Tập đoàn Metro Thâm Quyến (Trung Quốc) cho rằng, sau khi sáp nhập toàn bộ Đà Nẵng mới trở thành đô thị có diện tích lớn nhất Việt Nam với hơn 3,1 triệu dân và cấu trúc phát triển đa trung tâm.

Quy mô mới đặt ra yêu cầu cấp bách về hệ thống giao thông công cộng hiện đại, trong đó đường sắt đô thị phải đóng vai trò xương sống, định hướng phân bố dân cư, không gian đô thị và dòng dịch chuyển lao động.

Theo chuyên gia này, thông qua phân tích cấu trúc không gian đô thị và chức năng sử dụng đất, kết hợp đặc điểm giao thông luồng người, quy hoạch mạng lưới đường sắt Đà Nẵng về cơ bản phù hợp với định hướng phát triển tương lai của khu vực trung tâm Đà Nẵng cũ.

Tuy nhiên, thành phố cần tối ưu hóa một số khu vực cục bộ và dự phòng tính khả thi kéo dài đường sắt về phía Nam. Trong đó, thành phố cần ưu tiên xây dựng hai tuyến đường sắt trọng tải lớn MRT1, MRT2 kết nối nhiều trung tâm đô thị và đầu mối giao thông quan trọng để neo giữ cấu trúc không gian đô thị.

Đồng thời, khu vực ga tàu cao tốc dịch vụ đường sắt còn yếu, cần tăng cường tính thuận tiện và phủ sóng kết nối đường sắt, dựa vào ga tàu cao tốc, áp dụng khái niệm phát triển TOD để xây dựng thành phố mới tàu cao tốc.

Ngoài ra, TP. Đà Nẵng cần nghiên cứu mối quan hệ giữa quy mô GDP và quy mô xây dựng đường sắt đô thị, tìm kiếm mô hình xây dựng và đầu tư hợp lý.

Trong đó, phát triển và vận hành đường sắt đô thị theo hướng 'song hành', cần lên kế hoạch sớm để xác định mô hình xây dựng và vận hành, sử dụng hiệu quả nhiều phương thức đầu tư tài chính. Đặc biệt, kết hợp kinh nghiệm quốc tế, khám phá mô hình TOD bản địa hóa - thực hiện kiểm soát đất đai trước, kết nối cơ sở hạ tầng đô thị, để đường sắt tạo ra giá trị gia tăng đất đai, lợi nhuận phát triển hỗ trợ xây dựng và vận hành…

Tương tự, ông Mario Valerio Dattola, chuyên gia đường sắt quốc tế, trên thế giới, metro, tramway, monorail hay tàu điện ngoại ô đã chứng minh vai trò then chốt trong giảm ùn tắc, cắt giảm phát thải và nâng cao chất lượng sống.

Metro có ưu thế về tốc độ, công suất và tần suất, phù hợp trục giao thông mật độ cao; tramway linh hoạt, chi phí thấp hơn, thích hợp khu lõi đô thị; còn monorail hiện đại nhưng hạn chế về công suất và tính linh hoạt kỹ thuật.

Với Đà Nẵng, việc định vị chiến lược các hệ thống giao thông mới cần xem xét vị trí trung tâm của sân bay và ranh giới vật lý do sông Hàn tạo ra.

Bằng cách tận dụng, nếu có thể, các cầu hiện hữu nhằm giảm thiểu tác động hạ tầng và nhận diện nhu cầu vận động riêng biệt của khu vực tập trung du lịch ven biển - cùng với các khu dân cư phía tây thành phố, giải pháp giao thông hỗn hợp nhưng tích hợp có thể đảm bảo hiệu quả chức năng và sự hài hòa đô thị.

Ông Dattola cũng lưu ý, khi nghiên cứu phương án kết nối khu vực ngoại ô với trung tâm thành phố thông qua tàu ngoại ô hoặc tàu điện ngầm, quy hoạch giao thông đô thị cần mang tính toàn diện, bao gồm nhiều yếu tố như hạ tầng kỹ thuật, dự báo nhu cầu, tính khả thi về tài chính, tác động môi trường, cũng như lợi ích kinh tế và xã hội.

Nhiều doanh nghiệp muốn làm đường sắt đô thị Đà Nẵng - Hội An

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Lê Quang Nam vừa có buổi làm việc với Công ty Hữu hạn Tập đoàn Viện Khảo sát và Thiết kế số 4 Đường sắt Trung Quốc về hợp tác phát triển đường sắt đô thị.

Tại buổi làm việc, phía tập đoàn này mong muốn được hợp tác với Đà Nẵng trong nghiên cứu, triển khai dự án đường sắt Đà Nẵng - Hội An và một số dự án liên quan tại Việt Nam.

Trước đó, lãnh đạo UBND TP. Đà Nẵng có cuộc làm việc với Tập đoàn Đèo Cả về đề xuất của doanh nghiệp này đầu tư vào dự án đường sắt đô thị Đà Nẵng - Hội An.

Ngoài ra, TP. Đà Nẵng cũng mong muốn THACO tham gia dự án đường sắt đô thị kết nối sân bay Đà Nẵng vào sân bay Chu Lai, giai đoạn 1 thực hiện dự án từ sân bay Đà Nẵng vào Hội An.

Tác giả: Thành Vân

Nguồn tin: nhadautu.vn