Đình Long Thái được xây dựng vào đầu thế kỉ 17 tại làng Long Thái nay thuộc xóm 5, ở xã Thái Sơn để thờ vua Lê Trang Tông. Tương truyền, vào đầu thế kỉ 16, trong lúc chạy loạn, bà Bùi Thị Ngọc Thụy đã đến đây và sinh hạ được người con trai lấy tên là Lê Ninh. Sau này Lê Ninh lớn lên, chiêu mộ binh sỹ, dẹp loạn chấn hưng nhà Lê và lấy hiệu là Lê Trang Tông.
16 năm làm vua ông đã có công rất lớn trong việc dẹp giặc ngoại xâm, đem lại cuộc sống ấm no cho nhân dân. Để tưởng nhớ công ơn của ông, nhân dân làng Long Thái đã xây dựng đình và hàng năm vào các ngày 12 và 13 tháng giêng tổ chức lễ tế và nhiều hoạt động như: Hội diễn văn nghệ, chọi gà, thi đấu bóng chuyền.
Đình Long Thái có kiến trúc thời Nguyễn, khung Đình là một tác phẩm điêu khắc bằng gỗ Mít đồ sộ với những họa tiết, hoa văn độc đáo. Đình Long Thái còn là nơi diễn ra các hoạt động hội họp, lễ mừng thọ, yến lão các bậc cao niên. Năm 2006, Đình Long Thái được cấp bằng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Lễ hội đình Long Thái được tổ chức trang nghiêm bao gồm cả tân lễ và cổ lễ. Trước lễ tế, chính quyền và nhân dân địa phương đã tổ chức tổ chức cáo yết, đồng thời tiến hành dâng hương hoa và cúng tiến nhiều lễ vật để tạ ơn và tỏ lòng ngưỡng mộ tri ân công đức của vua Lê Trang Tông.
Trước đó từ ngày 12 âm lịch, xã Thái Sơn tổ chức hội diễn văn nghệ, tổ chức các hoạt động thể thao như thi đấu cờ tướng, chọi gà, thi đấu bóng chuyền giữa các đơn vị xóm.
Đặc biệt, lễ hội Đình Long Thái tiếp tục duy trì được nét đẹp văn hóa đó là các xóm, các ban ngành, tổ chức đoàn thể cấp xã làm mâm cỗ để dâng tiễn lên lễ hội, ban tổ chức sẽ chấm điểm các mâm cỗ. Sau khi tổ chức lễ nhân dân và du khách cùng tham gia thưởng thức mâm cỗ ngay trong đình.
Lễ hội Đình Long Thái là dịp để tưởng nhớ và tri ân đối với các những người đã có công với nước, với dân. Để từ đó phát huy truyền thống và những giá trị văn hóa của các thế hệ ông cha gìn giữ.
Tác giả bài viết: Văn Đăng – Hữu Hoàn
Nguồn tin: 
