Tiêm kích tấn công điện tử EA-18G của hải quân Mỹ. Ảnh: US Navy

Trước việc Bắc Kinh ráo riết thực hiện các hoạt động bồi lấp, xây đảo nhân tạo và tăng cường hành vi quân sự hóa trên Biển Đông, Washington đã phản ứng bằng cách liên tục điều thêm nhiều tàu chiến và chiến đấu cơ tới khu vực. Hiện tại, các tiêm kích tấn công điện tử EA-18G hiện đại của hải quân Mỹ đã có mặt tại Phillippines để tham gia nhiệm vụ huấn luyện, đồng thời phát đi một thông điệp răn đe mạnh mẽ tới Bắc Kinh, theo WarIsboring.

Tiêm kích tấn công điện tử EA-18G là đợt triển khai lực lượng thứ hai của Lầu Năm Góc trong kế hoạch đồn trú luân phiên ở căn cứ Clark, Philippines theo thỏa thuận quân sự ký kết với Manila hồi tháng 4. Trước đó, không quân Mỹ đã điều cường kích tấn công mặt đất A-10 Warthog, các trực thăng cứu hộ HH-60 và một vận tải cơ chuyên chở lính biệt kích MC-130 đến căn cứ này trong đợt triển khai đầu tiên.

"Đây là một minh chứng nữa cho thấy quyết tâm điều các trang bị tối tân và mạnh nhất của chúng tôi đến châu Á - Thái Bình Dương nhằm thực hiện cam kết với đồng minh trong việc duy trì an ninh và ổn định khu vực", trung úy Clint Ramsden, phát ngôn viên Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ ở Hawaii, nhấn mạnh.

Theo chuyên gia phân tích quân sự Josheph Trevithick, ngoài mục đích phối hợp huấn luyện với tiêm kích FA-50PH của Philippines, sự hiện diện của tiêm kích EA-18G ở căn cứ Clark ngay sát Biển Đông sẽ khiến Bắc Kinh phải lo ngại và do dự hơn trong các hoạt động phi pháp trên vùng biển này.

Tiêm kích tấn công điện tử EA-18G được trang bị một loạt hệ thống radar và cảm biến hiện đại, như radar AESA AN/APG-79, các hệ thống gây nhiễu AN/ALQ-218 và AN/ALQ-99, giúp máy bay phát hiện và gây nhiễu, vô hiệu hóa các hệ thống phòng không của đối phương.

Ngay sau khi vừa triển khai, các tiêm kích EA-18G đã bay tuần tra quanh bãi cạn Scarborough, cách thủ đô Manila chưa đến 402 km về phía tây. Bắc Kinh đã nổi giận và tuyên bố sẽ "sử dụng mọi biện pháp cần thiết" để bảo vệ cái mà họ mô tả là "không phận" của nước này tại bãi cạn trên.

Hồi tháng 9/2015, chiến đấu cơ Trung Quốc đã quấy nhiễu trinh sát cơ Mỹ trên Thái Bình Dương ít nhất ba lần. Khi ấy, Lầu Năm Góc mô tả sự cố này là "không an toàn".

Sau đó, Trung Quốc đẩy nhanh việc xây dựng các công trình trên những hòn đảo nhân tạo phi pháp trên Biển Đông, như trạm radar cao tần và các đường băng có thể sử dụng để tiêm kích và oanh tạc cơ cất hạ cánh.

Trung Quốc xây đường băng trái phép trên đá Chữ Thập, quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: Reuters

Hồi đầu tháng 6, South China Moring Post đưa tin giới chức Trung Quốc có thể đang lên kế hoạch lập vùng AIDZ trên Biển Đông, buộc máy bay nước ngoài phải thông báo trước và tuân thủ sự hướng dẫn của Bắc Kinh khi bay qua khu vực.

Theo Trevithick, khi hoạt động ở Biển Đông, tiêm kích tấn công điện tử EA-18G Growler có thể đáp trả bất kỳ sự can thiệp nào của Trung Quốc bằng cách thay đổi tần số mạng lưới thông tin liên lạc hoặc gây nhiễu màn hình radar. Trong trường hợp xung đột nổ ra, nhiệm vụ chính của loại tiêm kích này là vô hiệu hóa các hệ thống phòng không của đối phương.

Nếu một sự cố nghiêm trọng xảy ra ở thời điểm này, các phi công của hải quân Mỹ sẽ nhận được sự hỗ trợ của hai cụm tàu sân bay chiến đấu USS John C. Stennis và USS Ronald Reagan đang tập trận trên biển Philippines.

Trevithick cho rằng sự hiện diện của hai tàu sân bay ở trên biển Philippines cùng các tiêm kích EA-18G ở căn cứ Clark là tín hiệu rất mạnh mẽ mà Mỹ phát đi trên Biển Đông, đặc biệt là trong bối cảnh Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) sắp ra phán quyết về "đường lưỡi bò" Bắc Kinh đơn phương vẽ ra trên vùng biển này.

"Với năng lực tác chiến điện tử cao, khả năng vô hiệu hóa các hệ thống radar phòng không hiệu quả, tiêm kích EA-18G của Mỹ có thể là lời cảnh báo đanh thép đến ý đồ thành lập ADIZ của Bắc Kinh trên Biển Đông", chuyên gia này nhận định.