Độ mặn đo được tại các trạm bơm ở hạ lưu sông Thu Bồn đang ở mức cao

Những ngày gần đây tại Quảng Nam, nước mặn đã xâm nhập sâu vào hạ lưu sông Thu Bồn và sông Vĩnh Điện đoạn chảy qua địa phận các huyện Duy Xuyên, Điện Bàn và TP. Hội An. Đây là thời điểm cây lúa non vụ hè thu cần nhiều nước để sinh trưởng, thế nhưng mặn xâm nhập sâu khiến nhiều trạm bơm không thể hoạt động khiến người nông dân vô cùng lo lắng.

Ông Văn Bá Năm - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam cho biết: Sau một thời gian ngắn tạm lắng, những qua nước mặn lại liên tục xâm nhập sâu vào hạ lưu sông Thu Bồn đoạn chảy qua địa phận huyện Duy Xuyên. Từ ngày 17/6 đến nay mặn đã xâm nhập với diễn biến phức tạp. Nồng độ mặn tại bể hút đo được vào ngày 20/6 đã lên đến 6,3 phần nghìn. Với nồng độ này, bơm nước lên giống lúa sẽ chết liền. Thường nồng độ mặn bằng hoặc dưới 0,8‰ mới bơm được, còn như hiện nay phải ngồi chờ khi nào nồng độ mặn giảm mới tiến hành bơm. 2 trạm bơm điện trọng yếu gồm 2.9 và 19.5 ở xã Duy Phước, huyện Duy Xuyên không thể hoạt động. Trạm bơm tê liệt nhiều ngày khiến gần 500ha lúa hè thu đang trong thời kỳ tưới dưỡng của 2 xã Duy Phước và Duy Vinh bị ảnh hưởng. Nếu thời gian tới mặn vẫn tiếp tục xâm nhập sâu vào hạ lưu sông Thu Bồn, chắc chắn số diện tích lúa non sẽ bị khô hạn.

“Với tình hình nguồn nước khó khăn, chúng tôi đã chỉ đạo quyết liệt các địa phương đắp đập ngăn mặn, bơm lách để đảm bảo tưới tiêu cho bà con. Đồng thời xin chủ trương của tỉnh để đắp đập ngăn mặn ở Cầu Đen. Huyện cũng đã dự phòng nguồn kinh phí khoảng 3 tỷ đồng để chi thực hiện biện pháp đối phó, trong đó chủ yếu là nạo vét sông, suối và lắp đặt hệ thống máy bơm dã chiến để tận dụng mọi nguồn nước ngọt giải hạn cho cây lúa”- ông Văn Bá Năm, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam cho hay.

Tại Đà Nẵng, từ ngày 12/6 đến nay, do thủy triều cao làm nước sông Cầu Đỏ nhiễm mặn nặng với độ mặn lên đến 1.695mg/l, cao hơn mức cho phép gần 7 lần. Đây là nguyên nhân khiến một số khách hàng phản ánh với Công ty Cổ phần Cấp nước Đà Nẵng (Dawaco) về việc dùng nước thủy cục nấu nước uống có vị lợ. Ông Hồ Hương - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Cấp nước Đà Nẵng cho biết: Trong thời gian nước sông Cầu Đỏ nhiễm mặn, xí nghiệp sản xuất nước sạch tăng cường chạy bơm phòng mặn từ đập dâng An Trạch để đảm bảo nguồn nước phục vụ cho người dân. Tuy nhiên, trong những ngày độ mặn lên cao, để đảm bảo lưu lượng nước, chất lượng nước phục vụ nhu cầu sử dụng của khách hàng, Xí nghiệp sản xuất nước sạch của Công ty đã duy trì độ mặn sau xử lý ở quanh mức 200mg/l, đây là chỉ số nằm trong ngưỡng an toàn theo QCVN01:2009/BYT.

Lưu lượng và áp lực nước trong mạng lưới tại TP. Đà Nẵng hiện tại thấp so với bình thường khiến nước chảy chậm

“Đây là tình huống bất khả kháng do nguồn nước thô nhiễm mặn, Xí nghiệp Sản xuất nước của Công ty đã cố gắng hết sức để xử lý nước không để độ mặn vượt quá quy định cho phép”- ông Hồ Hương khẳng định.

Thời gian qua, Dawaco đã nâng cấp các hệ thống sản xuất và cung cấp nước sinh hoạt lên mức 290.000m3/ngày, nhưng tổng công suất sử dụng nước trong những ngày qua đã đạt từ 285.000-287.000m3/ngày, gần đạt đỉnh cung ứng. Do vậy công ty đã trao đổi với các nhà máy thủy điện ở thượng nguồn sông Vu Gia và đề nghị thủy điện xả nước về đẩy mặn cho sông Cầu Đỏ. Việc này bảo đảm cao trình mực nước ở đập dâng An Trạch để vận hành các máy bơm, đưa nước ngọt về sản xuất, cấp nước sinh hoạt và sản xuất cho thành phố. Tuy nhiên, hiện các hồ chứa ở thượng nguồn cũng đang ở tình trạng thiếu nước do lượng mưa năm nay thấp.

Trước mắt, để bảo đảm cấp nước sinh hoạt trên địa bàn thành phố, Dawaco đã ban hành thông báo nguồn nước sông Cầu Đỏ bị nhiễm mặn nặng đến các khách hàng. Dawaco đang tăng cường lấy nước ngọt từ Trạm bơm An Trạch, do đó, lưu lượng và áp lực nước trong mạng lưới hiện tại thấp so với bình thường. Theo đó, Dawaco khuyến khích khách hàng trên toàn thành phố sử dụng nước tiết kiệm trong thời gian này.

Để bảo đảm đủ nước về lâu dài, ngày 17/6 vừa qua, Dawaco đã tiến hành giải phóng mặt bằng để triển khai thi công dự án Nâng công suất cấp nước nhà máy nước Cầu Đỏ thêm 120.000m3/ngày. Đến cuối tháng 6/2018, Dawaco tiếp tục triển khai xây dựng nhà máy nước Hòa Trung với công suất 10.000m3/ngày. Dự kiến đưa vào hoạt động 2 dự án trên trong quý 1/2019.

Tác giả: Lan Anh

Nguồn tin: Báo Tài nguyên và Môi trường