Tại tòa sáng nay, bị cáo Phạm Công Danh đã có nhiều lời khai liên quan đến ông Hà Văn Thắm (nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đại Dương).
Ngân hàng trong tình trạng "cấp cứu"
Theo cáo trạng, Trustbank tiền thân là Ngân hàng thương mại cổ phần Nông thôn Rạch Kiến. Thời điểm đầu năm 2012, ngân hàng này có vốn điều lệ là 3.000 tỷ đồng do nhóm cổ đông Phú Mỹ do bà Hứa Thị Phấn làm đại diện, sở hữu 84,92% cổ phần. Từ ngày 9/2/2012 đến ngày 10/7/2012, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiến hành thanh tra Trustbank, kết luận thực trạng tài chính rất xấu, vốn chủ sở hữu bị âm hơn 2.800 tỷ đồng, lỗ lũy kế hơn 6.000 tỷ đồng.
Ngân hàng trong tình trạng "cấp cứu"
Theo cáo trạng, Trustbank tiền thân là Ngân hàng thương mại cổ phần Nông thôn Rạch Kiến. Thời điểm đầu năm 2012, ngân hàng này có vốn điều lệ là 3.000 tỷ đồng do nhóm cổ đông Phú Mỹ do bà Hứa Thị Phấn làm đại diện, sở hữu 84,92% cổ phần. Từ ngày 9/2/2012 đến ngày 10/7/2012, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiến hành thanh tra Trustbank, kết luận thực trạng tài chính rất xấu, vốn chủ sở hữu bị âm hơn 2.800 tỷ đồng, lỗ lũy kế hơn 6.000 tỷ đồng.
Phạm Công Danh tại tòa sáng 29/7
Trên cơ sở kết luận thanh tra, NHNN đã có phương án tái cơ cấu ngân hàng theo hướng cho phép nhóm cổ đông cũ (nhóm Phú Mỹ) chuyển nhượng cổ phần cho nhóm cổ đông mới (nhóm Thiên Thanh, đại diện là Phạm Công Danh) và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý phương án tái cơ cấu. Ngày 6/9/2012, NHNN có thông báo về việc chấp thuận chủ trương phương án tái cơ cấu Trustbank.
Trên thực tế, trước khi Thủ tướng Chính phủ đồng ý, từ ngày 6/6/2012, nhóm Phú Mỹ và nhóm Thiên Thanh đã ký biên bản thỏa thuận chuyển nhượng 84,92% cổ phần của Trustbank và các tài sản liên quan. Cũng kể từ thời điểm này, Phạm Công Danh đã đưa người vào tiếp quản, điều hành và tiến hành phương án tái cơ cấu Trustbank. Sau khi được NHNN chấp thuận, hai bên tiếp tục ký các hợp đồng và phụ lục hợp đồng về việc chuyển nhượng. Đến nay, các hợp đồng này chưa được thanh lý do hai bên chưa thực hiện xong nghĩa vụ.
Tại tòa, khi HĐXX hỏi về tình trạng Trustbank, bị cáo Danh nói là sau khi vào tiếp quản mới thật sự thấy ngân hàng này luôn trong "tình trạng cấp cứu đặc biệt". Thời điểm ấy, một khách hàng rút vài chục tỷ đồng, cả hệ thống phải gồng mình, đôi khi bị cáo phải bỏ tiền túi ra trả cho khách.
Cuộc mua bán ngàn tỷ
Trước đó, bị cáo Danh thừa nhận đã gặp gỡ, trao đổi với nhóm Phú Mỹ trước khi NHNN có thông báo chấp thuận chủ trương tái cơ cấu.
Lý giải về lý do muốn tiếp cận, tham gia tái cơ cấu Trustbank, bị cáo Danh khai: "Tôi đã có ý định thành lập một ngân hàng, theo tôi ở những nước phát triển thì cũng có những ngân hàng riêng biệt hoạt động rất tốt. Tôi mong muốn xây dựng một ngân hàng riêng nhằm thúc đẩy ngành vật liệu xây dựng. Lúc này tôi mới tìm gặp bà Hứa Thị Phấn người đang tiếp quản ngân hàng Đại Tín", Danh giải thích.
Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Đinh Tuấn
Tuy nhiên, Danh khai quen biết bà Phấn thông qua ông Hà Văn Thắm (Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đại Dương, đang bị tạm giam trong một vụ án khác). Bị cáo nói theo thông tin lúc này, ông Thắm đang cơ cấu lại Trustbank để nhập vào Ngân hàng Đại Dương. Danh cho rằng thực tế ông Thắm đã tiếp quản Trustbank nhưng do Ngân hàng Đại Dương lúc này cũng trong tình trạng yếu kém, không thể lặp lại việc một nhóm tư nhân sở hữu 2 ngân hàng yếu kém nên NHNN không chấp thuận.
Sau đó, mọi giao dịch Danh đều làm việc với ông Hà Văn Thắm, bị cáo không biết bà Phấn là ai. Bị cáo cũng khai lúc đầu ông Thắm đòi 1.000 tỷ đồng nhưng sau đó hạ xuống 500 tỷ đồng, ông Thắm nói đây là tiền ông đã chi để chăm sóc khách hàng. Bị cáo đã đưa cho ông Thắm khoản tiền này để có cơ hội tham gia tái cơ cấu Trustbank.
Bị cáo Danh cũng khai sau khi tiếp nhận ngân hàng bị cáo phải trả những khoản tiền rất lớn chi chăm sóc khách hàng do ông Thắm để lại từ tất cả các chi nhánh. "Bị cáo là người trực tiếp chi trả tất cả con số quá lớn do sức khỏe trí nhớ nên bị cáo không nhớ một con số cụ thể, không có giấy tờ", ông Danh khai.
Khi tòa hỏi tại sao trong danh sách nhóm cổ đông mới nhiều người không có khả năng tài chính, năng lực nhưng vẫn được đưa vào danh sách cổ đông? "Tôi hết sức cảm ơn HĐXX đã hỏi câu hỏi này. Vì tôi nghĩ rằng tôi dựa vào tiền và tài sản bất động sản của mình tôi sẽ vực ngân hàng dậy. Tôi đưa vào để đủ thủ tục, tôi cũng xin lỗi những người tôi đưa tên vào danh sách làm ảnh hưởng đến họ", ông Danh phân trần. Để đảm bảo sức khỏe cho bị cáo, tòa giải lao ít phút.
Trở lại làm việc, HĐXX cho bị cáo ngồi để trả lời nhưng bị cáo từ chối. Tòa hỏi số tiền trên hợp đồng chuyển nhượng với bà Phấn ghi bao nhiêu, bị cáo khai là 4.620 tỷ đồng. Tòa hỏi thế bị cáo đã chuyển hết tiền chưa?
"Chúng tôi đã trả khoảng hơn 3.600 tỷ đồng gì đó. Đây là sai lầm lớn nhất của tôi. Tôi cũng mong tòa đưa số tiền này vào vụ án để thu hồi trả cho VNCB", Phạm Công Danh khai và đề nghị. Tòa đặt câu hỏi vậy 3.600 tỷ đồng này lấy từ đâu ra? Có khoản nào bị cáo lấy từ hành vi cố ý làm trái và vi phạm quy định cho vay để trả nhóm bà Phấn không? Sau khi trả lời lòng vòng vòng Danh nói không nhớ.
Cũng trong phần thẩm vấn, bị cáo Danh nhiều lần gửi lời xin lỗi đến các bị cáo khác trong vụ án. Với người thân, bị cáo lại bật khóc khi nhắc đến cha và gia đình vì bị cáo đã đem thế chấp cả nhà cửa, tài sản vì giấc mộng nhà băng.
Tác giả bài viết: Mai Phượng
