Người dân thả cá chép xuống sông Nhuệ đoạn qua cầu Diễn. Ảnh: Mạnh Cường

Chiều qua và sáng nay 8/2, để tiễn ông Công ông Táo chầu trời, người dân Hà Nội tấp nập đến các địa điểm ven hồ Tây, cầu Long Biên, Chương Dương, hai bên bờ sông Hồng… để thả cá chép. Nhiều bàn thờ cũ, tro, bát hương cũng bị người dân quẳng xuống sông, hồ.

Sông Nhuệ đoạn qua cầu Diễn bị ô nhiễm nặng nhưng vẫn là nơi lựa chọn thả cá của nhiều gia đình vì tiện đường đi làm. Có người vì vội mà đánh rơi cả túi cá đang thả khiến chú cá không thể thoát ra ngoài. Một số người cẩn thận hơn bắt từng con cá ném ra xa. Cá chép lóp ngóp bơi trong làn nước ô nhiễm với bề mặt phủ đầy tro vàng mã. Trong khi đó, ngay dưới sông, một số người đứng đợi với dụng cụ thô sơ để vớt cá.

Chị Nhu, một người thả cá ở Cầu Diễn, bức xúc nói: “Tôi mong những người vớt cá nghĩ về gia đình người khác, nếu họ cúng ông Công ông Táo rồi mang cá đi thả mà bị bắt ngay như thế thì có chấp nhận được không?".

Lý giải hành động vớt cá, anh Nguyên cho rằng "nếu không bắt ngay thì đến chiều cá sẽ chết hết, do nước bị ô nhiễm quá nặng. Cá bắt về sẽ cho lợn, hoặc bán lại cho những người khác nuôi làm cảnh".

Cá chép bị thả xuống dòng sông Nhuệ ô nhiễm. Ảnh: Mạnh Cường

"Cá chết sau vài giờ thả xuống hồ"

Để chấm dứt tình trạng “cá lên trời, rác ở lại” như các năm trước, dọc cầu Long Biên, Chương Dương, nhóm bạn trẻ tình nguyện đứng dọc hai bên để hỗ trợ người dân thả cá. Hơn 10 bạn khác cầm tấm biển ghi dòng chữ “thả cá đừng thả túi nylon”. Nhiều tấm biển với chủ đề xin đừng thả đồ vật, túi nylon xuống hồ để bảo vệ môi trường cũng được treo dọc hồ Tây nhiều ngày nay.

Bà Trần Thị Thúy (68 tuổi, Chi hội phụ nữ phường Xuân La, Tây Hồ) đứng ở các điểm thả cá xuống hồ Tây từ chiều qua để hỗ trợ và nhắc nhở người dân “thả cá một cách có văn hóa”. Ngoài bà, còn khoảng 50 người khác đứng dọc bờ hồ theo chủ trương của chính quyền địa phương.

Bà Thúy kể, những năm trước, sau ngày 23 tháng chạp, lòng hồ Tây tràn ngập túi bóng, tro, bát hương, bàn thờ. Bởi vậy năm nay nhóm bà đứng đây để giải thích cho mọi người hiểu đúng về phóng sinh dịp lễ ông Táo cũng như các ngày cuối năm âm lịch. “Phải thả làm sao cho cá sống và sống khỏe. Ngoài ra, chúng tôi cũng vận động người dân chỉ thả cá xuống hồ. Tro dùng bón cây và các loại rác khác thì thu gom để tiêu hủy”, bà nói.

Là năm thứ ba đứng ở hồ Tây, bà Thúy kể đã chứng kiến nhiều cảnh thả cá chép như “ném chúng vào chỗ chết”; có người đứng từ độ cao đến 4 mét đổ ụp xô cá xuống mặt hồ. “Năm ngoái có gia đình còn thả cả chục con cá lẫn đống tro. Vài giờ sau cá nổi kín một góc hồ”, bà nói.

Tất bật với công việc sáng 23 tháng chạp ở ven hồ, bà Nguyễn Mai Thuận (65 tuổi, Chi hội phụ nữ phường Bưởi) cho biết, nhiều người vẫn ném đồ cúng xuống nước dù được can ngăn. Có gia đình làm lễ ngay ven hồ sau đó hóa vàng rồi đổ ụp hàng tạ cua, ốc xuống hồ. Họ cho rằng “phóng sinh là phải vậy”. Bà thấy thất vọng hơn khi “rải rác vẫn còn người chuẩn bị sẵn vợt, thuyền để đi vớt cá, ốc vừa phóng sinh”.

"Người dân cần hiểu đúng về tinh thần phóng sinh"

Với trải nghiệm bảy năm đứng dọn rác và hướng dẫn người dân thả cá ở các điểm công cộng mỗi dịp 23 tháng chạp, thầy Thích Tịnh Giác (chùa Kim Sơn, Gia Lâm) nói: “Tình hình đã có thay đổi theo chiều hướng tốt hơn. Đơn cử sáng nay 8/2, các điểm thả cá lớn ở Hà Nội như hồ Tây, sông Hồng, mặt nước không còn nổi lềnh bềnh túi nylon như trước. Tại cầu Long Biên, Chương Dương, nhiều người dân đã sáng tạo cho cá vào xô rồi thả xuống".

Tuy nhiên, thầy Thích Tịnh Giác vẫn buồn khi nhiều người chưa hiểu đúng về tục lệ phóng sinh ngày ông Táo chầu trời, "họ mang cả bao tải tro đi rải quanh hồ với hy vọng năm mới được mát mẻ, bình an”.

Nhiều rổ ốc cũng bị phóng sinh thẳng xuống hồ. Ảnh: Phạm Dự.

Thầy Thích Tịnh Giác chia sẻ, mọi người hãy thả cá bằng ý thức và sự hiểu biết. Thả cá là phóng sinh, bởi vậy mọi người phải giữ được môi trường không ô nhiễm để cá được sống khỏe. "Hãy chấm dứt tình trạng thả tro hay những đồ lễ cúng khác vì như vậy sẽ chẳng còn ý nghĩa của phóng sinh nữa”, thầy nói.

Sáng 8/2, lãnh đạo UBND phường Bưởi (quận Tây Hồ) cho biết, nhiều năm trở lại đây phường đều bố trí tình nguyện viên đứng chốt ở các điểm thả cá quanh hồ để hỗ trợ và tuyên truyền cho người dân song nhiều người vẫn không chấp hành. Năm nay phường tiếp tục tuyên truyền với hy vọng chấm dứt hẳn tình trạng “thả cá thả luôn cả rác”.

Tác giả: Phạm Dự - Mạnh Cường

Nguồn tin: Báo VnExpress