Báo cáo về vấn đề bình đẳng giới lần đầu tiên được đưa ra xin ý kiến UB Thường vụ Quốc hội trong phiên thảo luận sáng 13/9. Mất cân bằng giới, theo đó, là một vấn đề thời sự được nêu ra.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Trần Văn Túy.

Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga băn khoăn, năm 2016, có những huyện như Ứng Hòa (Hà Nội), tỷ suất sinh chênh lệch tới 132,6 trẻ nam mới có 100 trẻ nữ. Việc sàng lọc thai nhi để sinh con trai, theo bà Nga, vẫn diễn ra phổ biến trong các gia đình và hoàn toàn có thể thực hiện được, dù đã bị cấm.

“Các bệnh viện lớn ở Hà Nội vẫn thực hiện sàng lọc, “làm chui” để phục vụ các gia đình có yêu cầu sinh được con trai. Tôi có biết mấy trường hợp. Đề nghị ngành y tế kiểm tra” – bà Nga phát biểu.

Cũng quan ngại về tình trạng này, ông Trần Văn Túy đặt câu hỏi: “Nếu để thế này thì tương lai Việt Nam lại như Hàn Quốc, con cháu ta phải đi nước nào đây để tìm cô dâu?”

Lao động nữ được dùng kiểu “vắt chanh bỏ vỏ”

Một vấn đề khác được quan tâm tại phiên thảo luận là việc lao động nữ trên 35 tuổi bị sa thải và rất khó khăn trong tìm việc làm mới.

Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Nga tiếp tục bày tỏ băn khoăn về con số 80% nữ trên 35 tuổi ở các khu công nghiệp phải tự nghỉ việc hoặc bị sa thải do cơ cấu lại lao động.

Báo cáo của Chính phủ chưa đề cập đến vấn đề này, theo bà Nga là thiếu sót vì đây là một chuyện thời sự đang gây bức xúc xã hội, như việc. Những người này lâm vào hoàn cảnh rất khó khăn, do tìm việc làm mới không dễ.

Chia sẻ với nhận định này, Trưởng Ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải thông tin, qua tổng hợp báo cáo kiến nghị cử tri nhiều năm nay, một vấn đề khiến các cử tri và những người làm công tác dân nguyện đều rất băn khoăn là việc sa thải lao động nữ trên 35 tuổi.

“Lao động giản đơn, chỉ cần đào tạo 2 tuần là làm được việc, nên các doanh nghiệp muốn sử dụng lao động trẻ, ít thâm niên để không phải trả lương cao, nhưng lại có thể tận dụng sức lao động ở cường độ lớn.

Thống kê năm 2016 cho thấy 80% trong 1,2 triệu lao động trên 35 tuổi thất nghiệp là phụ nữ, tức là có 960.000 chị em đang ở trong độ tuổi trụ cột của gia đình bị mất việc. Qua tiếp xúc với một số chị em, họ phản ánh sáng còn đi làm, chiều đã nhận quyết định sa thải, lý do không rõ ràng và không được quyền khiếu nại” – bà Hải cho biết.

Bộ trưởng LĐ,TB&XH báo cáo các vấn đề trước UB Thường vụ Quốc hội

Theo bà Hải, có nhiều nguyên nhân khiến tình trạng này xảy ra, như hành lang pháp lý không rõ ràng. Honda một năm thay 40% lao động, vì lao động thâm niên thấp thì chi trả bảo hiểm ít, mọi chế độ ít. Đây là hiện tượng “vắt chanh bỏ vỏ”.

Nguyên nhân khác là do việc thanh, kiểm tra chưa hiệu quả, chưa phát hiện, chưa xử phạt được những doanh nghiệp có hành vi này. Căn cứ pháp lý để xử lý cũng chưa có. Ngoài ra, việc này còn do trình độ năng lực hạn chế của người ký hợp đồng lao động, chưa nhận thức được về thỏa thuận các điều kiện khi sa thải.

Trưởng Ban Dân nguyện đề nghị Bộ trưởng Lao động, Thương binh & Xã hội Đào Ngọc Dung quan tâm hơn vấn đề này để bổ sung vào báo cáo trình ra Quốc hội kỳ họp cuối năm.

Trưởng ban Công tác Đại biểu Trần Văn Túy mở rộng phân tích, không chỉ vấn đề sa thải, mà lớn hơn là cuộc sống, điều kiện lao động, sinh hoạt, học tập của phụ nữ mới là đáng quan tâm.

“Dù chưa thất nghiệp, nhưng chị em ở khu công nghiệp sống cảnh “nhiều không” - không gia đình; không sách báo, tivi; không học tập. Nếu chị em có điều kiện tốt, được học tập nâng cao trình độ thì sẽ kéo dài được thời gian lao động. Mà giả sử bị sai thải, người ta vẫn có điều kiện làm việc khác. Đề nghị phân tích sâu và có chính sách về vấn đề này”, ông Túy trăn trở.

Tác giả: P.Thảo

Nguồn tin: Báo Dân trí