Sách trắng về kinh tế tư nhân gồm 10 chương tương ứng với 10 nhóm công tác về các lĩnh vực kinh tế số, nông nghiệp, hội nhập, khởi tạo và liên kết ngành... trong khu vực kinh tế nhỏ và vừa, kinh tế tư nhân, khu vực người khởi nghiệp với các ý tưởng kinh doanh, ý tưởng làm giàu chân chính. Đây cũng là tập hợp thực trạng phát triển của hàng nghìn doanh nghiệp nhỏ, vừa thuộc thành phần kinh tế tư nhân - số lượng doanh nghiệp đông đảo tại Việt Nam. Đồng thời, là những đề xuất, kiến nghị chính sách, hội nhập và phương hướng trong thời gian tới.
Việt Nam sẽ làm gì để trở thành quốc gia khởi nghiệp, trong khi chúng ta đã và đang sở hữu lực lượng người trẻ đông đảo cùng với lợi thế cơ cấu dân số vàng
Theo Hiệp hội DNT, khởi nghiệp tại Việt Nam dù đã phát triển và khởi tạo song chủ yếu ở các thành phố lớn, trong lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ ứng dụng, còn đối với nhiều ngành, nghề khởi nghiệp vẫn còn khá ít, nhận thức khởi nghiệp còn mơ hồ và thấp.
Theo kết quả điều tra về nhận thức khởi nghiệp trong năm 2014 của Hiệp hội DNT của so với năm 2013, nhận thức về khởi nghiệp có tăng nhưng vẫn ở mức thấp, chỉ có 39,4% người trưởng thành tại Việt Nam nhận thức được cơ hội khởi nghiệp, 58% người trưởng thành nhận thức mình có năng lực kinh doanh, so với các nước phát triển tỷ lệ này là 64,7%.
Cũng theo báo cáo, tỷ lệ khởi nghiệp năm 2014 khá thấp chỉ đạt 2%, giảm so với 4% của năm 2013 và thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 12,4% so với các nước phát triển. Trong đó, tỷ lệ người trưởng thành Việt Nam có ý định khởi nghiệp trong 3 năm tới là 18,2% thấp hơn nhiều so với các nước phát triển là 40,2%.
Đáng nói, báo cáo Sách trắng của Hiệp hội DNT khẳng định, thanh niên trẻ (18 - 34 tuổi) nhận thấy khả năng kinh doanh kém hơn người trung niên (35 - 64); thanh niên trẻ cũng là người lo sợ thất bại nhiều hơn so với trung niên với tỷ lệ tương ứng 55% so với 43,5%. Điều này dấy lên lo ngại về việc Việt Nam thiếu những thanh niên có ý tưởng, có hoài bão và khát vọng làm giàu.
Sách trắng về kinh tế tư nhân yêu cầu xây dựng các chính sách khuyến khích thanh niên khởi nghiệp sáng tạo với những ưu đãi cụ thể về thuế, truyền thông, đào tạo về sở hữu trí tuệ, vốn... trong ba năm đầu tiên. Xây dựng các cơ chế pháp lý đặc biệt cho khởi nghiệp, thừa nhận chính thức hoạt động đầu tư đặc thù bằng các văn bản dưới luật; miễn hoặc giảm thuế cho các vườn ươm khởi nghiệp, khu vực dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo...
Sách trắng khuyến nghị với các nhà đầu tư, quỹ mạo hiểm đáp ứng với cho khởi nghiệp đó là linh hoạt và đa dạng trong các hình thức, lĩnh vực đầu tư khi quyết định đầu tư cho start up. Chấp nhận sự thất bại của mô hình để chọn lọc được ý tưởng kinh doanh vượt trội, tạo ra sản phẩm...
Đồng thời, để có hệ thống start up, Việt Nam cần xây dựng các chiến lược đầu tư cho start up không chỉ chú trọng vào hình thức công nghệ cao mà cần đa ngành, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp an toàn, thông minh. Thực hiện sứ mệnh "đỡ đầu" cho các dự án start up bên cạnh mục tiêu lợi nhuận; tham gia góp vốn, tham vấn chính sách để tạo điều kiện cho start up phát triển.
Theo Hiệp hội DNT, muốn xây dựng được trào lưu khởi nghiệp trong giới trẻ, thanh niên và xây dựng xã hội khởi nghiệp thì cần một hệ sinh thái khởi nghiệp trong lành và màu mỡ để ươm các hạt mầm sáng tạo, thành hoa trái cho đất nước.
Tác giả bài viết: Nguyễn Tuyền
