Ngày 14/8/2020, Thanh tra Chính phủ đã ban hành Thông báo Kết luận số 1399/TB-TTCP về việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai tại dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước, thành phố Đà Nẵng.

UBND TP Đà Nẵng triển khai thực hiện dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Tuy nhiên, việc triển khai, thực hiện dự án, UBND TP Đà Nẵng, các Sở ngành chức năng, chủ đầu tư, tổ chức, cá nhân có liên quan có những khuyết điểm, vi phạm như sau:

Đối với UBND TP Đà Nẵng, các sở, ban, ngành thành phố:

Việc UBND TP Đà Nẵng (bên A) ký Bản Thỏa thoả thuận nguyên tắc ngày 16/11/2006 với Công ty TNHH Daewon Cantavil (bên B), có một số nội dung không đúng quy định của pháp luật: xác định tiền thuê đất và mặt nước (Dự án 181ha chỉ phải nộp 10 triệu USD trong 50 năm cho 145 ha đất) không có cơ sở, không bị điều chỉnh trong suốt thời gian hoạt động của dự án... trong trường hợp bên B bán biệt thự, nhà liên kề hoặc căn hộ chung cư cho các đối tượng được phép mua, bên B không phải trả thêm các khoản chi phí liên quan đến việc sử dụng đất cho bên A là vi phạm quy định Luật Đất đai 2003 và Khoản 2 Điều 81 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP; Thỏa thuận về việc giao 29 ha đất cho Công ty của Việt Nam với giá 300.000 đồng/m2 để góp vốn liên doanh, không qua đấu giá là vi phạm Điều 56, Khoản 1, Điều 58 Luật Đất đai năm 2003 và Khoản 1 Điều 61 Nghị định 181/2004-NĐ-CP.

Việc UBND TP Đà Nẵng giao Viện Quy hoạch xây dựng Đà Nẵng bàn giao mốc giới dự án, bàn giao đất cho Công ty TNHH Daewon Cantavil, để triển khai dự án Khu đô thị Quốc tế Đa Phước mà không có sự tham gia của các đơn vị chức năng tài nguyên môi trường và chính quyền địa phương là không đúng quy đỉnh tại Khoản 3 Điều 125 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ.

Việc cấp Giấy chứng nhận đầu tư, UBND TP Đà Nẵng không giao cho Sở Kế hoạch và Đầu tư và các sở, ngành có liên quan mà lại giao Trung tâm Xúc tiến đầu tư làm đầu mối tiếp nhận hồ sơ, thẩm tra dự án đầu tư. Ảnh: Nguyễn Tuấn.

Việc cấp Giấy chứng nhận đầu tư: UBND TP Đà Nẵng không giao cho Sở Kế hoạch và Đầu tư và các sở, ngành có liên quan mà lại giao Trung tâm Xúc tiến đầu tư làm đầu mối tiếp nhận hồ sơ, thẩm tra dự án đầu tư (dự án 181 ha và dự án 29 ha), vi phạm quy định Nghị định số 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 và Nghị định số 171/2004/ND-CP ngày 29/9/2004; cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu cũng như các lần điều chỉnh cho Công ty TNHH Daewon Cantavil thực hiện Dự án 181 ha và cấp cho Công ty TNHH MTV nhà Đa Phước thực hiện Dự án 29 ha; nhưng không lấy ý kiến thẩm tra của Bộ, ngành có liên quan là không đúng quy định của Luật Đầu tư số 59/2005/QH-11 năm 2005, vi phạm quy định tại Khoản 1 Điều 50, điểm đ Khoản 2 Điều 52 Nghị định số 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư.

UBND TP Đà Nẵng cấp Giấy chứng nhận đầu tư có nội dung: Công ty Daewon Company chỉ phải nộp tiền thuê đất và mặt nước là 10 triệu USD... và sẽ không bị điều chinh trong suốt thời gian hoạt động của dự án; Trong trường hợp Bên B bán biệt thự, nhà liền kề hoặc căn hộ chung cư cho các đối tượng được phép mua, bên B không phải trả thêm các khoản chi phí liên quan đến việc sử dụng đất cho bên A... Doanh nghiệp được miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khấu... ” là vi phạm quy định tại Điều 27, 28 Luật Đầu tư số 59/2005/QH-11 năm 2005; Điều 22 Nghị định 108/2006/NĐ-CP ngày 22/9/2006 quy định chi tiết hướng dẫn và thi hành Luật Đầu tư; vi phạm Khoản 2 Điều 81 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP về thi hành Luật Đất đai năm 2003.

Dự án 181 ha và 29 ha thay đổi nhà đầu tư nhưng đến thời điểm thanh tra, chủ đầu tư chưa làm thủ tục điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, vi phạm Khoản 1 Điều 33 Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015.

Việc thẩm định, phê duyệt, Quy hoạch chi tiết 1/500- Tổng mặt bằng chi tiết dự án:

UBND TP Đà Nẵng ban hành các quyết định điều chỉnh quy hoạch, trong đó các quyết định: Quyết định số 5923/QĐ-UBND ngày 18/8/2014 (lần 4 đã bỏ diện tích sân golf 76,32 ha thay bằng sân tập golf 7,05 ha); Quyết định số 8054/QĐ-ƯBND ngày 22/11/2016 và số 1792/QD-UBND ngày 03/4/2017 (cắt bỏ hoàn toàn sân golf đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt) là không đúng với Quyết định số 1946/QĐ-TTg ngày 26/11/2009, Quyết định số 795/QĐ-TTg ngày 26/5/2014 về việc phê duyệt Quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020 và Quyết định số 2357/QĐ-TTg ngày 04/12/2013 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch sân golf.

UBND TP Đà Nẵng phê duyệt Quy hoạch chi tiết 1/500 cho Dự án 181 ha và Dự án 29 ha khi chưa đầy đủ hồ sơ quy hoạch tỷ lệ 1/2.000 khu vực lập dự án, quy hoạch chi tiết 1/500 không đủ thành phần nội dung, là vi phạm quy định tại Điều 23, Điều 24, Điều 26 Nghị định 08/2005/NĐ-CP ngày 24/01/2005 quy định về căn cứ để lập quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị; Khoản 2, Điều 7 Quy chế khu đô thị mới ban hành kèm theo Nghị định 02/2006/NĐ-CP về lập quy hoạch chi tiết 1/2.000, 1/500; Khoản 3 Điều 26, Khoản 1 Điều 32 Luật Xây dựng số 16/2003 về công bố quy hoạch xây dựng.

UBND TP Đà Nẵng phê duyệt Quy hoạch chi tiết 1/500 và các lần điều chỉnh của Dự án 181 ha không lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân liên quan theo nhiệm vụ được giao là không đúng quy định tại Khoản 1, Điều 32 Luật Xây dựng năm 2003; phê duyệt quy hoạch Dự án 29 ha về chiều dài các ô đất xây dựng nhà liền kề không đúng quy định tại Mục 2.8.9 của quy chuẩn Xây dựng Việt Nam 01:2008/BXD.

Về đánh giá tác động môi trường: đến thời điểm thanh tra, Dự án 29 ha, chủ đầu tư không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường; mặt khác dự án thuộc trường hợp phải cấp Giấy phép xây dựng nhưng vẫn chưa được cấp; Dự án 181 ha được điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 nhiều lần. Trong đó có những lần điều chỉnh đã làm thay đổi về mục tiêu, cơ cấu sử dụng đất, có tác động đến môi trường nhưng Công ty TNHH Daewon Cantavil không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường bổ sung, UBND TP Đà Nằng không yêu cầu chủ đầu tư lập báo cáo đánh giá tác động môi trường bồ sung là không đúng quy định Luật Bảo vệ môi trường năm 2005, Luật Bảo vệ môi trường năm 2014.

Sau khi chuyển nhượng 29 ha dự án, ông Võ Ngọc Châu là Chủ tịch của Công ty TNHH MTV phát triển nhà Đa Phước; theo quy định của pháp luật Công ty CP Xây dựng 79 phải nộp thuế TNDN số tiền 573,369 tỷ đồng, thực tế Công ty C chỉ khai thuế TNDN không đồng có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế. Ảnh: Nguyễn Tuấn.

Việc xác định nghĩa vụ tài chỉnh trong việc cho thuê đất, giao đất: UBND thành phố xác định giá đất để giao đất, cho thuê đất đối với Dự án 29 ha và Dự án 181 ha không có cơ sở, không giao cho các cơ quan có chức năng tham mưu, không thực hiện quy trình về xác định giá đất theo quy định, đã căn cứ vào Bản Thỏa thuận nguyên tắc năm 2006, trong đó có nội dung không đúng quy định pháp luật đề xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai, vi phạm Điều 58 Luật Đất đai năm 2003, Điều 61 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 về thi hành Luật Đất đai, Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 về phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất.

+ Tại Dự án 181 ha: Việc YBND TP Đà Nang ban hành Quyết định số 2604/QĐ-ƯBND ngày 28/3/2008 về việc thu hồi đất, cho Công ty TNHH Daewon Cantavil thuê 181,53 ha đất, thời hạn 50 năm, trong đó (Điều 2) xác định Công ty TNHH Daewon Cantavil nộp tiền thuê đất, các khoản thuế, phí theo Bản thỏa thuận nguyên tắc ngày 16/11/2006 (Điều 3: “Tiền thuê đất và mặt nước đổi với diện tích khoảng 145 ha nộp ngân sách Nhà nước theo quy định của pháp luật về đất đai trong thời hạn 50 năm sẽ là 10 triệu đô la Mỹ... không bị điều chỉnh trong suốt thời gian hoạt động cua dự án " là vi phạm Điều 56 Luật Đất đai 2003 và Khoản 1 Điều 4 Nghị định Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ.

Đến thời điểm thanh tra chưa tính các chi phí san lấp do chủ đầu tư thực hiện, Công ty TNHH Daewon Cantavil đã nộp Ngân sách Nhà nước số tiền 10.000.000 USD và nộp 6.962.069 USD tiền chậm nộp (tính trên tiền thuê đất phải nộp của 62,5 ha đã trừ 10 ha bàn giao cho thành phố và không bao gồm chi phí san lấp do Công ty Daewon Catavil đã thực hiện).

UBND TP Đà Nẵng 06 lần phê duyệt điều chỉnh quy hoạch xây dựng 1/500, dẫn đến thay đổi về cơ cấu, mục đích sử dụng đất, mục tiêu đầu tư, trong đó có những lần làm phát sinh nghĩa vụ tài chính về đất đai (trừ các lần phê duyệt điều chỉnh, cắt bỏ diện tích sân golf chuyển thành nhà phố, biệt thự,... không đúng thẩm quyền); nhưng UBND TP Đà Nẵng chưa xác định bổ sung chênh lệch giữa tiền sử dụng đất và tiền thuê đất nộp ngân sách Nhà nước, không đúng quy định tại Điều 12 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP về thu tiền thuê đat.

Đến thời điểm thanh tra, UBND TP Đà Nẵng chưa có quyết định chính thức về việc xác định nghĩa vụ tài chính đất đai đối với dự án 181 ha. Tuy nhiên, phương án xác định nghĩa vụ tài chính về đất đai nêu tại Văn bản số 4565/UBND-STNMT ngày 15/6/2018 của UBND TP Đà Nẵng là không có cơ sở, căn cứ pháp lý vì: UBND TP Đà Nẵng phê duyệt quy hoạch 1/500 điều chỉnh, cắt bỏ sân golf chuyển thành nhà phố, biệt thự,... không đúng thẩm quyền, chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận.

+ Tại Dự án 29 ha: Khu đất 29 ha được Công ty TNHH Daewon Cantavil san lấp, UBND TP Đà Nẵng ban hành Quyết định số 5870/QĐ-UBND ngày 12/7/2011 thu hồi 29 ha đất giao cho Công ty CP Xây dựng 79 để góp vốn liên doanh với Công ty TNHH Daewon Cantavil Hàn Quốc với giá 300.000 đồng/m2 (Công ty đã nộp Ngân sách nhà nước 87 tỷ đồng), không xác định thời hạn giao đất là vi phạm Khoản 3 Điều 67 Luật Đất đai năm 2003; không thực hiện đấu giá là vi phạm Khoản 1, Điều 58 Luật Đất đai 2003 và Điều 61 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP; tính theo đơn giá đất năm 2011 khu vực dự án là 4.017.000 đồng/m2 (Quyết định số 44/QĐ-UBND ngày 17/12/2010 của UBND TP Đà Nẵng về Bảng giá đất 2011) thì Công ty cổ phần Xây dựng 79 đã hưởng lợi thấp nhất 570,826 tỷ đồng (Thanh tra Chính phủ kết luận tại Văn bản số 2852/KL-TTCP ngày 02/11/2012).

Theo đơn giá đất năm 2011 do UBND TP Đà Nẵng xác định (tại Văn bản số 16/UBND-STC ngày 03/01/2018) thì đơn giá bình quân khu vực dự án 29 ha là 5.165.186 đồng/m2, tổng số tiền sử dụng đất tính cho toàn bộ dự án tại thời điểm giao đất năm 2011 là 1.497,904 tỷ đồng, trong khi Công ty CP Xây dựng 79 chỉ phải nộp 87 tỷ đồng, thấp hơn so với quy định là 1.410,904 tỷ đồng.

Đối với chủ đâu tư thực hiện dự án và các tổ chức, cá nhân có liên quan:

Việc thực hiện Bản Thỏa thuận nguyên tắc ngày 16/11/2006: Công ty TNHH Daewon Cantavil đã tăng vốn điều lệ, thay đổi thành viên góp vốn, chuyển nhượng vốn của mình khi chưa có ý kiến của UBND TP Đà Nẵng là chưa thực hiện đúng cam kết tại Điều 6, Điều 7 Bản Thỏa thuận nguyên tắc ngày 16/11/2006.

Việc chấp hành các quy định về đầu tư, xây dựng, môi trường: Dự án 181 ha được điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 nhiều lần, trong đó có những lần điều chỉnh có tác động đến môi trường, nhưng chủ đầu tư không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường bổ sung là vi phạm quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 và Luật Bảo vệ môi trường năm 2014; Chủ đầu tư dự án 29 ha thi công xây dựng công trình khi chưa được cấp Giấy phép xây dựng, chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt là vi phạm Luật Xây dựng và Luật Bảo vệ môi trường.

Trong quá trình triển khai, thực hiện dự án 181 ha chủ đầu tư (Công ty TNHH Daewon Cantavil và nhà đầu tư nhận chuyển nhượng vốn của Công ty TNHH Daewon Cantavil) không thực hiện đúng tiến độ thời gian hoàn thành xây dựng dự án theo Quyết định và Giấy chúng nhận đầu tư, vi phạm quy định Luật Đầu tư năm 2014: Khoản 3, Điều 46 về giãn tiến độ, Khoản 1, Điều 41 về thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư và Luật Đất đai năm 2013: Điểm i, Khoản 1, Điều 64 về thu hồi đất do vi phạm pháp luật về sử dụng đất đai; phải được rà soát để thu hồi đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật.

Phía bên trong dự án 181 ha tại Khu đô thị quốc tế Đa Phước (quận Hải Châu, TP Đà Nẵng). Ảnh: Q.T.

Việc chuyển nhượng vốn liên quan đến 02 dự án:

Tại Dự án 181 ha: Phan Văn Anh Vũ và Lê Văn Sáu là một người, do đó Hợp đồng (không số) ngày 29/6/2015 ký giữa Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 (đại diện pháp luật là Phan Văn Anh Vũ) với Lê Văn Sáu không đủ điều kiện để xác lập giao dịch giữa các bên theo quy định tại Khoản 5 Điều 144 Bộ Luật dân sự năm 2005.

Mặc dù có sự thay đổi về thông tin liên quan đến nhà đầu tư, tổ chức kinh tế thực hiện dự án nhưng chủ đầu tư chưa thực hiện thủ tục điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định tại Khoản 1 Điều 33 Nghị định 181/205/ND-CP ngày 12/11/2015 của Chính phủ.

Đến thời điểm thanh tra, theo Quyết định số 2604/QĐ-ƯBND ngày 28/3/2008 của UBND TP Đà Nẵng thì đơn vị được thuê đất để thực hiện Dự án 181 ha là Công tỵ TNHH Daewon Cantavil (đến thời điểm thanh tra chưa có quyết định thay đồi hoặc bổ sung về đơn vị thuê đất); theo Họp đồng thuê đất số 36 ngày 02/11/2016 thì Sở TN-MT TP Đà Nẵng ký với bên thuê đất là Công ty TNHH Daewon Cantavil; theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư số 9824874778 cấp ngày 06/6/2016 thì 02 nhà đầu tư Dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước là: nhà đầu tư thứ nhất là Công ty TNHH Daewon, nhà đầu tư thứ hai là Công ty CP Xây dựng 79 và tổ chức kinh tế thực hiện dự án là Công ty TNHH Daewon Cantavil.

Tại Dự án 29 ha: Phan Văn Anh Vũ (Chủ tịch HĐQT, đại diện pháp luật của Công ty CP Xây dựng 79) ký Họp đồng chuyển nhượng 100% vốn (chuyển nhượng dự án) tại Công ty TNHH phát triển nhà Đa Phước cho ông Võ Ngọc Châu; tại thời điểm chuyền nhượng, ông Võ Ngọc Châu là thành viên HĐQT, Phó tổng Giám đốc Công ty, sau khi chuyển nhượng ông Châu là Chủ tịch của Công ty TNHH MTV phát triển nhà Đa Phước; theo quy định của pháp luật Công ty CP Xây dựng 79 phải nộp thuế TNDN số tiền 573,369 tỷ đồng, thực tế Công ty CP Xây dựng 79 chỉ khai thuế TNDN bằng 0 (không đồng) có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế.

Đối với những vi phạm tại dự án 29 ha và Dự án 181 ha Thanh tra Chính phủ đã chuyển thông tin, tài liệu đến Bộ Công an để xem xét xử lý theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, khi kê khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) năm 2016, Công ty TNHH phát triển nhà Đa Phước chưa tạm nộp thuế TNDN đối với khoản doanh thu từ tiền ứng trước của khách hàng theo tiến độ hợp đồng, số tiền là 592,2 triệu đồng cần phải được UBND TP Đà Nang rà soát, xử lý theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến việc thành lập, hoạt động góp vốn, chuyển nhượng vốn góp, hoạt động kinh doanh của các tổ chức kinh tế, chủ đầu tư thực hiện dự án 29 ha và 181 ha, Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND TP. Đà Nẵng trong quá trình thực hiện Kết luận thanh tra, theo thẩm quyền, phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm pháp luật thì phải chuyển cơ quan chức năng điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Nguyên nhân sai phạm: Lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng, các Sở, ban ngành, và các cán bộ, công chức có liên quan chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm, đúng thầm quyền, buông lỏng quản lý, có trường họp vi phạm quy định pháp luật trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao. Đối với chủ đầu tư các dự án, cá nhân có liên quan trong việc đầu tư thực hiện dự án đã chấp hành không đầy đủ, vi phạm quy định của pháp luật.

Trách nhiệm đối với các vi phạm trên thuộc UBND TP Đà Nang, các đơn vị, cá nhân trong việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao, được phân công phụ trách các lĩnh vực có các khuyết điểm vi phạm được nêu tại kết luận thanh tra. Chủ đầu tư các dự án, các tồ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm về các vi phạm trong quá trình đầu tư, thực hiện dự án được nêu tại kết luận thanh tra...

Tác giả: Nguyễn Tuấn

Nguồn tin: phapluatplus.vn