Trong 10 tháng năm 2025, giá vàng miếng SJC tăng khoảng 64,2 triệu đồng mỗi lượng (gần 76%) và vàng nhẫn 9999 tăng khoảng 63,2 triệu đồng (tương đương khoảng 75%). Với mức tăng này, không khó hiểu khi vàng trở thành kênh đầu tư được nhiều người quan tâm trong thời gian qua.

Song, cùng với đà tăng của giá vàng, việc mua bán vàng của người dân cũng ngày càng khó khăn hơn. Mỗi khi giá vàng lập đỉnh, tình trạng xếp hàng kéo dài trước các cửa hàng vàng lại tái diễn. Các doanh nghiệp liên tục báo “hết hàng” hoặc chỉ bán ra với số lượng hạn chế.

Tình trạng xếp hàng mua vàng liên tục tái diễn mỗi khi giá vàng lập đỉnh.

Báo cáo Xu hướng Nhu cầu Vàng Quý III/2025 của Hội đồng Vàng Thế giới cũng chỉ ra, trong khi nhu cầu vàng miếng và vàng xu của hầu hết quốc gia ASEAN đều tăng mạnh, Việt Nam lại là điểm ngoại lệ khi ghi nhận mức giảm nhẹ 3% so với cùng kỳ, phần lớn là do việc người dân khó tiếp cận vàng.

Tình trạng người dân “có tiền nhưng không mua được vàng” trong thời điểm giá vàng tăng vọt làm dấy lên nghi vấn về việc các doanh nghiệp cố tình “siết cung” nhằm đẩy giá và tối đa hóa lợi nhuận. Ông Nguyễn Đức Lê, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ quản lý thị trường, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cũng thừa nhận có hiện tượng một số đơn vị kinh doanh vàng găm giữ hàng hóa trong các đợt khan hiếm.

Tuy nhiên, ở góc độ của một doanh nghiệp kinh doanh vàng, ông Vũ Hùng Sơn, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Vàng Bạc Đá Quý Bảo Tín Mạnh Hải cho hay, không chỉ người mua bán vàng mà bản thân các đơn vị kinh doanh vàng cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong bối cảnh thị trường vàng liên tục biến động như hiện nay.

Đại diện Bảo Tín Mạnh Hải khẳng định, các doanh nghiệp hoàn toàn không muốn khách hàng xếp hàng mua vàng và “hàn tiện” mỗi lần chỉ bán vài chỉ vàng cho khách hàng.

“Doanh nghiệp luôn mong muốn có vàng để bán cho khách. Nhưng vì sao có thời điểm mỗi người chỉ được mua với số lượng giới hạn? Đó là vì chúng tôi phải đảm bảo ai cũng có cơ hội giao dịch. Nếu bán hết cho một vài nhà đầu cơ lớn mua 100 - 200 cây một lúc thì toàn bộ lượng hàng sẽ cạn, những khách lẻ phía sau sẽ không còn vàng để mua. Vì vậy, các doanh nghiệp buộc phải áp dụng hạn mức bán vàng”, ông phân tích.

Đại diện Bảo Tín Mạnh Hải cho hay doanh nghiệp không muốn hạn chế số lượng vàng bán ra.

Bên cạnh đó, ông Vũ Hùng Sơn cũng chỉ ra nguyên nhân gốc rễ dẫn đến tình trạng khan hiếm và xếp hàng mua vàng là do nguồn cung bị hạn chế.

“13 năm nay các doanh nghiệp kinh doanh vàng không có cơ chế để được tiếp cận với nguyên liệu nhập khẩu các chính thức. Dù Việt Nam có vài mỏ vàng nhưng tất cả đều được khai thác và sử dụng hết. Do thiếu nguồn cung chính thống, 100% doanh nghiệp phải mua vàng từ nguồn trôi nổi, chấp nhận rủi ro để duy trì sản xuất và có hàng cung ứng ra thị trường. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng phải nâng mạnh giá mua vào để khuyến khích những người nắm giữ vàng trước đó bán ra”, ông Sơn nêu rõ.

Tuy nhiên, do vàng trôi nổi tiềm ẩn rủi ro về chất lượng, 100% các cửa hàng phải đầu tư các loại máy móc kiểm định vàng cao cấp (như W frame, Germany, HIA), không thể mua bằng kinh nghiệm như trước đây, kéo theo chi phí bị đẩy lên rất cao.

Không chỉ thiếu hụt nguyên liệu, doanh nghiệp vàng còn đang đối mặt với đợt thanh tra, kiểm tra dày đặc khi các cơ quan chức năng áp dụng Luật Phòng chống rửa tiền vào lĩnh vực này. Quy định yêu cầu doanh nghiệp nhận diện, phân loại khách hàng, xác minh nghề nghiệp, thu nhập, đánh giá sự tương xứng của giao dịch, nhất là với giao dịch từ 400 triệu đồng trở lên.

Tuy nhiên, các quy định về nhận biết khách hàng (phải hỏi rõ nghề nghiệp, thu nhập) và phân tích thu nhập có tương xứng với giao dịch lớn (trên 400 triệu đồng) hay không rất khó áp dụng trong thực tế (ví dụ như khách hàng mua bằng tiền thừa kế). Chỉ cần sai sót nhỏ trong thông tin căn cước hoặc nghi ngờ về nguồn tiền, giao dịch có thể bị chuyển sang cơ quan điều tra, tạo rủi ro pháp lý lớn cho doanh nghiệp, đại diện Bảo Tín Mạnh Hải cho hay.

Tác giả: Khánh Tú

Nguồn tin: vietnamfinance.vn