QL51 ở Đồng Nai ùn tắc do “quái xế” chặn đường đua xe rạng sáng 3.4. Theo giới luật sư, những vụ việc gây hậu quả như này hoàn toàn có thể xử lý hình sự.ẢNH: NGUYỄN LONG

Từ đội chống đua đến “thế gọng kìm”

Theo hồ sơ của Phòng CSGT (PC08) Công an TP.Đà Nẵng, thời điểm năm 2005 trật tự an toàn giao thông trên địa bàn có những diễn tiến phức tạp. Trong vòng 10 tháng đầu năm, Tổ cảnh sát trật tự cơ động PC08 xử lý gần 1.500 lượt vi phạm lạng lách, đánh võng, tạm giữ gần 570 phương tiện.

Cuối năm 2005, Công an TP.Đà Nẵng lập Đội tuần tra kiểm soát chống đua xe (Đội chống đua) thuộc PC08, là mô hình đầu tiên cả nước, gồm 14 cán bộ chiến sĩ và phương tiện 10 mô tô, 1 xe tải. Chỉ trong 2 tháng đầu năm 2006, lực lượng này đã bắt giữ gần 800 “quái xế”, tạm giữ hơn 700 xe máy. Nạn đua xe giảm rõ rệt.

Thượng tá Lê Văn Lực, Phó trưởng PC08, cho hay giai đoạn đó, phương tiện và trang thiết bị CSGT còn thiếu, lực lượng chức năng phối hợp với CLB mô tô thể thao Đà Nẵng huy động thành viên hỗ trợ. Đến năm 2007, do quy định không cho lập đội chống đua riêng, nên Đội chống đua được đưa về tổ chống đua thuộc Đội tuần tra dẫn đoàn cho phù hợp. “Cùng với những giải pháp như tịch thu xe đua, thưởng tiền cho lực lượng truy bắt, xây dựng phong trào toàn dân tham gia đảm bảo an toàn giao thông... mà các quái xế mới manh nha đã bị dẹp liền”, thượng tá Lực chia sẻ.

Đại tá Phan Ngọc Truyền, Trưởng PC08, cho biết trong công tác phòng ngừa, lực lượng làm nhiệm vụ áp dụng rất nhiều gọng kìm như các chốt chặn kiểm soát ở những giao lộ, vị trí trọng điểm. Cụ thể, trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, các trạm CSGT cửa ô như Hòa Phước (quốc lộ 1), Hòa Nhơn (đường tránh, quốc lộ 14B), Hòa Hải (trục đường Đà Nẵng - Hội An), Hòa Hiệp (đèo Hải Vân) đảm nhiệm vòng ngoài; vào đến nội đô thì có các đội CSGT - trật tự quận huyện thường xuyên giám sát.

Bên cạnh đó, lực lượng cảnh sát cơ động - trật tự cũng liên tục tuần tra trên đường phố; lực lượng 113, chống cướp giật tham gia cảnh giới trước các biểu hiện quái xế lộng hành trên đường phố. Ở các khu dân cư, lại có thêm lực lượng tuần tra đêm 8394 do công an phường, xã chủ trì, phối hợp dân quân tự vệ, dân phòng, bảo vệ dân phố. Tuy nhiên, lực lượng này gặp hạn chế về phạm vi ranh giới địa bàn.

Từ năm 2019, Công an TP.Đà Nẵng cũng đã lập thêm lực lượng 911, hỗ trợ các lực lượng trên khép chặt vòng vây ở các khu vực tiềm ẩn phức tạp an ninh trật tự. 911 với vai trò tập hợp đầy đủ các lực lượng hình sự, ma túy, giao thông, cơ động... đã trang bị cơ sở pháp lý vững chắc, khắc phục được các hạn chế trên, là “quả đấm thép” đắc lực trong công tác đấu tranh, phòng ngừa ngăn chặn từ xa các biểu hiện đua xe, gây rối đường phố. “Nhờ các lực lượng đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông thường xuyên hiện diện trên đường phố, đã góp phần răn đe, hoặc ngăn chặn từ xa, xử lý kịp thời các nguy cơ đua xe, gây rối trên đường phố. Ngoài phạt nóng, còn có phạt nguội qua hệ thống camera giám sát đường phố”, đại tá Phan Ngọc Truyền nói.

Phạt từ nguồn tố giác qua Facebook

Công an TP.Đà Nẵng là một trong những tỉnh, thành tiên phong trong việc sử dụng mạng Facebook tiếp nhận thông tin phản ánh, hình ảnh... đua xe từ người dân để trấn áp, ngăn chặn xử lý kịp thời. Đó là tài khoản Facebook “Cảnh sát giao thông CATP Đà Nẵng” do PC08 lập hiện có gần 45.000 lượt theo dõi. Trang mạng xã hội này đã tạo thêm kênh tương tác hữu hiệu, kịp thời tiếp nhận, xử lý nhanh các phản ánh của người dân về hành vi vi phạm luật giao thông cũng như tình trạng “quái xế” gây rối.

Công an TP.Đà Nẵng khởi tố 2 “quái xế” biểu diễn bốc đầu, quay clip đăng lên mạng xã hội.ẢNH: NGUYỄN TÚ

Trong 2 năm 2019 - 2020, trên địa bàn TP.Đà Nẵng tái diễn một số vụ “quái xế” đại náo đường phố, không chỉ các vụ thanh thiếu niên bốc đồng “làm xiếc” trên phố mà còn những vụ có tổ chức, gây hậu quả chết người... và đã bị xử lý nghiêm. Một số nhóm tụ tập tại các lò độ chế, ra oai bằng cách phóng bạt mạng vòng quanh thành phố, quay clip tung lên mạng để phô trương thanh thế. Điển hình, ngày 9.6.2020, Công an TP.Đà Nẵng đã khởi tố 2 “quái xế” bốc đầu xe, quay phim đưa lên Facebook “câu like” là Triệu Đức Hải (20 tuổi, ngụ tỉnh Cao Bằng) và Bùi Quang Duy (18 tuổi, ngụ TP.Hà Nội) về hành vi gây rối trật tự công cộng.

“Hành vi của Hải, Duy điều khiển xe máy là nguồn nguy hiểm cao độ, diễn ra nơi công cộng, công khai, gây nguy hiểm cho tính mạng người đi đường... đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm về tội gây rối trật tự công cộng. Chống đua xe phải kiên quyết, xử lý nghiêm để phòng ngừa hậu quả xảy ra”, một cán bộ của PC08 Công an TP.Đà Nẵng nhìn nhận.

Giám sát đặc biệt “quái xế”, quy trách nhiệm phụ huynh

Tuy nhiên, việc tổ chức vây bắt các “quái xế” quậy trên đường... chỉ là giải pháp phần ngọn. Để triệt tận gốc tình trạng này, đại tá Phan Ngọc Truyền cho biết PC08 tham mưu Ban Giám đốc Công an TP có văn bản chỉ đạo, giao quận huyện, xã phường rà soát, lập danh sách những lò độ chế xe đua; nếu xảy ra đua xe liên quan đến các lò độ chế ở phường, xã nào thì cảnh sát khu vực, công an địa phương phải chịu trách nhiệm trước Giám đốc Công an TP.

Ngoài ra, còn có giải pháp lập danh sách những “quái xế” đưa vào diện giám sát đặc biệt. Công an các địa phương sẽ mời những đối tượng tình nghi đến tham dự lớp tuyên truyền cá biệt, giáo dục pháp luật, cùng với việc thường xuyên “điểm danh, kiểm diện” các thanh thiếu niên cá biệt này để xử lý khi có nhất cử nhất động.

“Thứ ba là chúng tôi mời phụ huynh, yêu cầu giám sát chặt chẽ con em chưa đủ tuổi mà sử dụng phương tiện. Nếu phụ huynh thiếu trách nhiệm, để con em gây tai nạn thì xử lý trách nhiệm phụ huynh vi phạm pháp luật giao xe cho người chưa thành niên, khởi tố cả cha mẹ. Có vậy mới gắn trách nhiệm giám sát của phụ huynh với xã hội”, đại tá Truyền nói.

Cũng theo vị Trưởng PC08, đối với các vụ việc xử lý “quái xế” rất cần đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tạo điều kiện tối đa để báo chí tác nghiệp, kịp thời thông tin rộng rãi để răn đe những “quái xế” đang có ý định gây rối phố phường.

Tác giả: Nguyễn Tú

Nguồn tin: Báo Thanh niên