Chủ trì cuộc họp về xử lý các tồn tại yếu kém của các nhà máy, dự án yếu kém ngành Công Thương chiều qua (5/7), Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng Ban chỉ đạo của Chính phủ - khẳng định: Quan điểm của Bộ Chính trị là kiên quyết xử lý theo cơ chế thị trường, trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các doanh nghiệp và Nhà nước kiên quyết không cấp thêm vốn.

Thua lỗ, âm vốn

Tính đến ngày 5/7, cập nhật tình hình của 12 dự án, nhà máy của ngành Công Thương cho thấy, tổng mức đầu tư là 63.610 tỷ đồng, nhưng tới 47.000 tỷ đồng (chiếm 75% tổng mức đầu tư) là đi vay. Tính đến ngày 31/12/2016, có 10 nhà máy đang hoạt động hoặc phải dừng sản xuất lỗ luỹ kế là 16.126 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu chỉ còn 3.956 tỷ đồng, trong đó nhiều doanh nghiệp bị âm vốn chủ sở hữu.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh việc sẽ tiến hành thanh tra, kiểm toán, điều tra làm rõ những sai phạm, vi phạm pháp luật gây thiệt hại cho doanh nghiệp. “Làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan và xử lý nghiêm minh, sớm hoàn tất các thủ tục tố tụng của pháp luật, không để tái diễn những yếu kém, khuyết điểm trong quản lý điều hành” - Phó Thủ tướng kiên quyết.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trong một chuyến thị sát các dự án yếu kém của ngành Công Thương

Hiện có 6 dự án đang hoạt động là nhà máy Đạm Ninh Bình, đạm Hà Bắc, Nhà máy phân đạm DAP số 1 Đình Vũ, nhà máy phân đạm DAP số 2 Lào Cai, nhà máy đóng tàu Dung Quất và nhà máy thép Việt - Trung, trong đó 4 nhà máy đạm được cho là có chuyển biến tích cực, riêng công suất các nhà máy đạm Ninh Bình và đạm Hà Bắc đạt 70-80% được xem là “tốt nhất từ trước tới nay”. Tuy nhiên, cả 6 dự án đều thua lỗ.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng: “Kết quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp được cải thiện nhưng vẫn lỗ do các chính sách mới được áp dụng nên chưa có hiệu quả ngay, còn một số chính sách vẫn chưa được áp dụng, chưa được điều chỉnh thuế giá trị gia tăng”.

Đối với 2 dự án đang “trùm mền, đắp chiếu” là Nhà máy gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 và Nhà máy bột giấy Phương Nam, phương án xử lý được phê duyệt đấu giá toàn bộ tài sản cố định và hàng hoá tồn kho, thoái toàn bộ phần vốn Nhà nước trong năm 2017.

Không chuyển biến còn tệ đi!

Nhóm thứ 2 trong “top” các dự án yếu kém của ngành Công Thương là các nhà máy đóng tàu Dung Quất, xơ sợi Đình Vũ và các dự án, nhà máy nhiên liệu sinh học thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN).

Dự án PVTex vừa thua kiện, do không có nguồn thu xếp trả nợ nên phương án khởi động lại nhà máy hay bán/chuyển nhượng là khó khả thi

Giải thích về tình trạng của các dự án trực thuộc, ông Nguyễn Vũ Trường Sơn - Tổng Giám đốc PVN - cho biết, dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi vẫn chưa vận hành sản xuất lại được do gặp khó khăn về chi phí để khắc phục, sửa chữa hệ thống nước thải. Dự án nhà máy xuất nhiên liệu sinh học ở Phú Thọ và Bình Phước đang tổ chức, lựa chọn và thuê tư vấn định giá tài sản và xây dựng phương án thoái vốn.

Cũng theo Tổng Giám đốc PVN, giá xăng dầu hiện đang ở mức thấp nên các cổ đông lo ngại có thể rủi ro, mất vốn do sản xuất kinh doanh thua lỗ. Trong khi đó, hợp đồng EPC đang tranh chấp nên công tác quyết toán của dự án chưa hoàn thành và kéo dài.

Về Nhà máy sản xuất xơ sợi Đình Vũ (PVTex) hiện chưa khởi động lại được, tháng 4/2017, PVTex bị tòa xử thua kiện trong vụ tranh chấp với Khu công nghiệp Đình Vũ về việc PVTex chưa chi trả tiền điện, nước, hạ tầng cơ sở. Khi bản án có hiệu lực, PVTex sẽ phải chi trả nợ gốc và lãi hơn 72 tỷ đồng và hơn 180 triệu đồng tiền án phí.

Tuy nhiên, do PVTex không có khả năng thu xếp nguồn trả nợ dẫn đến chậm thanh toán đối với các nghĩa vụ theo phán quyết của tòa, vì vậy PVTex sẽ bị áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án, phong tỏa tài khoản, tạm giữ tài sản, tạm dừng chuyển nhượng quyền sở hữu… Vì vậy, phương án khởi động lại nhà máy hay bán/chuyển nhượng là khó khả thi.

Với tình hình nói trên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ gay gắt: “Dự án của PVN hầu như không chuyển biến gì, thậm chí đang tệ đià do các anh không chịu làm thôi, không nói chung chung nữa, vì càng nói càng không làm được đâu. Quốc hội, Chính phủ và toàn dân bức xúc mà lãnh đạo Tập đoàn coi như không phải việc của mình”.

Tác giả: Châu Như Quỳnh

Nguồn tin: Báo Dân trí